راز محبوبیت امام روح‌الله چه بود؟

در خفقان ظلم و استبدادی که کسی فکرش را هم نمی‌کرد که بتوان در مقابل این جور زمان ایستاد مردی آمد که همه دوستش داشتند، چه افراد معدودی که او را دیده بودند چه جماعتی که از او فقط نامش را شنیده بودند، همه پیرو و مرید او شدند.

همراهی که این جماعت مرید از این مرد خدا داشتند در طول تاریخ بی‌سابقه شد و انقلابی را رقم زد که با شکوه‌ترین و مردمی‌ترین انقلاب شد، اما شناخت ابعاد شخصیتی رهبری که جوانان آن آرزوی دیدار او را حتی برای لحظه‌ای داشتند و با یک فرمانش حماسه‌ها آفریدند، کار ساده‌ای نیست، در این گفت‌‌وگو هرچند کوتاه، به بررسی ابعاد مختلف شخصیتی حضرت امام خمینی(ره) و دلیل محبوبیت ایشان می‌پردازیم.

علی‌اکبر فامیل‌کریمی، پژوهشگر مسائل سیاسی و اجتماعی در گفت‌‌وگو با ایکنا از همدان، وجه تمایز امام راحل با سایر رهبران اثر‌گذار تاریخ را جامع صفات بودن ایشان برشمرد و گفت: امام خمینی(ره) بر خلاف سایر رهبران دنیا که اغلب تک بعدی هستند، جامع صفات بودند.

وی با بیان اینکه یک نهضت و انقلاب در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و... بروز و ظهور پیدا می‌کند، اظهار کرد: معمولا رهبران انقلاب‌هایی که در دنیا رخ می‌دهد در یک بُعد خاص شخصیت آنها رشد می‌کند و محبوب مردم می‌شوند؛ برخی در حوزه اقتصادی، برخی در حوزه سیاسی، برخی در حوزه نظامی و...، اما در نهضت امام خمینی(ره) می‌بینیم که ایشان نگاهی عام به هدایت مردم داشتند و در این نگاه همه مؤلفه‌ها در تعادل خاصی در رفتار و کلام ایشان مستتر است.

پژوهشگر مسائل سیاسی و اجتماعی ادامه داد: اگر همه رهبران تاریخ معاصر را آنالیز کنیم درخواهیم یافت که هر یک از این رهبران به‌صورت تک بعدی رشد یافته‌اند برخی حراف بودند، برخی در کلام با مردم همراه شدند و برخی در حوزه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی رشد کرده‌اند و مقبول مردم واقع شدند، اما امام خمینی(ره) همه مؤلفه‌های هدایت الهی را در رفتار و کلام خود داشت و به آن کاملا آشنا بود.

امام(ره)؛ آشنا به کلام پیچیده فلسفه و منطق

فامیل‌کریمی با تأکید بر اینکه امام راحل به‌خوبی به کلام پیچیده فلسفه و علم منطق آشنا بودند، افزود: این آشنا بودن را به‌خوبی می‌توان از کتب ایشان درک کرد، اما با این وجود در هدایت الهی جامعه، مسائل را به‌گونه‌ای تحلیل کرده و برای مردم گویا و روان بیان می‌کرد که به خوبی برای همه اقشار مختلف قابل فهم بود، این نشان از ویژگی یک رهبر جامع‌‌الصفات است.

وی ادامه داد: امام(ره) به‌گونه‌ای راحت مطالب را برای مردم بازگو می‌کرد و با زبان و فکر مردم به راحتی ارتباط می‌گرفت که نیازی نبود توده مردم سخنرانی ایشان را حلاجی کنند، در حقیقت امام با وجود اینکه آشنایی کامل به علوم فلسفه و منطق داشت، اما این پیچیدگی در بیان ایشان نمایان نبود.

این پژوهشگر سیاسی تأکید کرد: یکی از مهم‌ترین رازهای محبوبیت امام همین ارتباط تنگاتنگ با مخاطبانش بود که به راحتی برای تمام هواداران قابل درک و فهم بود، این موضوع در طول عمر مبارزاتی ایشان کاملا حفظ شد.

صراحت کلام در بین خواص و عوام

فامیل‌کریمی با تأکید بر اینکه یکی از ویژگی‌های برجسته امام که مهم‌ترین راز محبوبیت ایشان نیز به‌شمار می‌رفت صراحت در کلام ایشان بود، افزود: امام خمینی(ره) برای بیان توصیه و تذکر تمایزی قائل نمی‌شدند، اگر فکر می‌کردند مسئله‌ای مهم است حتما با صراحت بیان و تذکر می‌دادند در این راه برایش خواص و عوام هم خط‌کشی شده نبود همین امر در محبوبیت ایشان بسیار مؤثر واقع شد.

وی بیان کرد: اکنون نیز در بسیاری از کلیپ‌ها می‌بینیم که امام(ره) استثنا برای کسی قائل نبود و در بیان تذکرات حریم امنی برای قشر یا گروه خاصی قائل نمی‌شد؛ نگهداری این ویژگی در طول عمر مبارزاتی یک رهبر بسیار سخت است، اما امام راحل در طول نهضت و عمر مبارزاتی خود که افکار عمومی فراز و نشیب زیادی داشت این ویژگی را حفظ و البته در طول زمان جنگ این محبوبیت به اوج خود رسید.

تجلی قرآن و کلام الهی در رفتار و بیان امام(ره)

فامیل‌کریمی با تأکید بر اینکه همواره کلام قرآن در رفتار امام تجلی پیدا می‌کرد و این موضوع نیز دلیل دیگری بر محبوبیت ایشان بود، افزود: در سخنرانی روز 13 خرداد سال 42 بیان ایشان درباره فلسفه عاشورا، برجسته‌ترین نکته در شروع نهضت امام خمینی(ره) بود که بر اساس کلام الهی و با تکیه بر دین مبین اسلام آغاز شد، در پایان عمرش در تخت بیمارستان نیز می‌بینیم که با سخت‌ترین شرایط جسمی باز هم قرآن به دست هستند و از کلام الهی جدا نمی‌شوند.

وی تأکید کرد: در طول عمر مبارزاتی امام خمینی(ره) هیچ‌گاه نمی‌بینیم که کلام ایشان جدا از کلام قرآن باشد و این موضوع در پایان عمر ایشان بر روی تخت بیمارستان نیز به منصه ظهور می‌رسد و ایشان آن لحظه هم از فضای قرآنی به دور نمی‌شوند.

این پژوهشگر سیاسی و اجتماعی در بخش دیگری از سخنانش به مهم‌ترین خط قرمزهای امام خمینی(ره) اشاره کرد و گفت: در خط قرمزهای امام راحل هیچ‌گاه مصادیق دنیوی و خط‌کشی‌های مالی را نمی‌بینیم، امام(ره) همواره مباحث قرآنی را مهم‌ترین خط قرمز خود می‌دانند و در راستای هدایت انسان به سمت و سوی یک انسان کامل گام برمی‌دارند.

وی ادامه داد: در یک نگاه کلی به عمر مبارزاتی امام راحل خواهیم یافت که ایشان هیچ‌گاه خط‌کشی سیاسی نداشتند و هیچ‌گاه جامعه را بر خواص و عوام تقسیم‌بندی نکردند و برای افراد نزدیک خود یک حریم امنی تعریف نکردند.

فامیل‌کریمی با بیان اینکه در طول عمر امام خمینی(ره) هیچ‌گاه هیچ جریانی برای خودش حریم امنی تعریف نکرد، افزود: امام(ره) به راحتی با این افراد برخورد می‌کرد و هیچ‌کس توانایی و جرئت ایجاد یک حریم امن را برای خود نداشتند.

نظام از خطوط قرمز امام راحل عدول نکرده است

وی با بیان اینکه در طول 42 سال پس از پیروزی انقلاب کلیت نظام از خطوط قرمز امام خمینی(ره) عدول نکرده است، افزود: با رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‎ای (مدظله‌العالی) خوشبختانه نظام از محوریت مبانی اصلی انقلاب منحرف نشده اما گاهی حاشیه‌ها به دست برخی افراد بر متن غالب شده است.

فامیل‌کریمی ادامه داد: در طول انقلاب هیچ‌گاه هیچ فاصله، تعطیلی، سکوت و عدول از خط قرمزی را احساس نمی‌کنیم مگر اینکه این شخصیت‌ها خودشان و هم جریاناتی که موجب شقه شقه کردن مردم بودند و گاهی وحدت بین مردم را از بین برده‌اند، آسیب دیدند و از نگاه مردم زدوده شدند.

وی با اشاره به اینکه با حضور این افراد و عملکردشان بوده که گاهی جریان نفوذ دشمن به راحتی اتفاق افتاده است، افزود: این افراد همان روشنفکران غرب‌گرا هستند که متدهای فکریشان برگرفته از غرب است و خودشان را آغشته به افکار و ایده‌های غربی کرده‌اند در حقیقت داعش مورد قبول همین جریان بوده که ریشه آن برخواسته از نوعی سکولار غربی است.

فامیل‌کریمی در پایان گفت: اگر امروزه در روابط بین‌الملل گرفتار مشکلاتی هستیم برخواسته از همین افکار غرب‌گرایانه برخی جریان‌های سیاسی هستیم.