نشست «بغداد» فاقد یک رویکرد روشن برای همکاری‌های منطقه‌ای است

به گزارش ایکنا، کنفرانس بین‌المللی بغداد «برای همکاری و شراکت» روز گذشته با حضور مقامات بلندپایه از کشورهای  ایران، ترکیه، اردن، مصر، امارات، عربستان سعودی، کویت، قطر و فرانسه برگزار شد که هدف از برگزاری آن کاهش تنش در منطقه و تمرکز بر تلاش‌ها برای مبارزه با گروه‌های تروریستی و همکاریهای اقتصادی عنوان شده بود و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان، به عنوان نماینده جمهوری اسلامی در این نشست حضور یافت.   

صباح زنگنه، کارشناس مسائل منطقه و نماینده پیشین جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری اسلامی، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره اهمیت نشست بغداد با حضور برخی کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از جمله ایران گفت: این اجلاس به ابتکار نخست‌وزیر عراق برگزار شد و هدف اعلامی آن ایجاد و تقویت همکاری کشورهای منطقه برای توسعه منطقه است و لذا کشورهایی مانند مصر و امارات هم که همسایه عراق نیستند در کنار فرانسه از قاره اروپا به این نشست دعوت شده‌اند.

زنگنه درباره اینکه برخی تحلیلگران حل مسائل میان ایران و عربستان را یکی از محورهای این نشست بیان کرده بودند، گفت: اصل برگزاری نشست چندان به مسائل مربوط به روابط دوجانبه کشورها ارتباطی ندارد اما در حاشیه اجلاس نمایندگان کشورها با هم ملاقات‌هایی انجام دهند اما اینها هدف اصلی این نشست نخواهد بود.

نشستی برپایه ابهام در نوع همکاری 

این کارشناس مسائل منطقه درباره اینکه تحقق اهداف این نشست تا چه اندازه در دسترس است یا اینکه هدف نخست‌‌وزیر عراق از برگزاری این نشست تقویت وجهه داخلی خود است، گفت: ممکن است مصطفی الکاظمی با نیت مثبت به دنبال برگزاری این نشست بوده تا عراق هم به لحاظ اقتصادی تحرکی پیدا کند اما اجزای این نشست دقیقاً روشن نیست و نمی‌توان یک پایه و پلتفرم مشترکی در این نشست به آسانی پیدا کرد.

وی افزود: البته جمهوری اسلامی ایران همکاری اقتصادی مهمی با عراق در زمینه تأمین گاز برای تولید برق این کشور و همچنین تأمین بخشی از برق مورد نیاز عراق دارد اما در سفرهایی که الکاظمی به مصر و اردن و سفرهایی که پادشاه اردن و رئیس‌جمهور مصر به عراق داشتند بحث‌ها و گفت‌وگوهایی برای جایگزین شدن آنها به جای گاز و برق ایران انجام گرفت که این اهداف با بحث همکاری‌های چندجانبه سازگار نیست و آنها عملاً به دنبال این هستند تا نقش‌ ایران را در اقتصاد عراق حذف کرده یا کاهش دهند.

اهمیت حضور وزرای خارجه ایران و عربستان

زنگنه بیان کرد: در موضوع رابطه با عربستان نیز، جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده که آغوشش برای همکاری با همه کشورهای منطقه باز است و مشکلی برای مذاکره مستقیم با عربستان ندارد لذا در حاشیه این اجلاس حضور وزرای امور خارجه ایران و عربستان می‌تواند به تسهیل گفت‌وگوها و مذاکرات بینجامد.

این کارشناس مسائل منطقه مشکل اصلی این نشست را نداشتن یک تعریف روشن از همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای دانست و گفت: عراق صادرکننده نفت است و نفت آن بیشتر مورد نیاز کشورهای شرق آسیاست اما مسئله‌ای که در مذاکرات مسئولان عراقی، اردنی و مصری مطرح شد کشیدن خط لوله نفت از بصره به اردن و از آنجا به دریای سرخ بود که این طرح میلیاردها دلار هزینه خواهد داشت. این در حالی است که همین الان عراق یک خط لوله نفت از کرکوک به سمت سوریه دارد که بسیار کوتاه‌تر و مستقیم‌تر است و به دریای مدیترانه می‌رسد که موقعیت بهتری از دریای سرخ دارد و این حجم باقی‌مانده نفت عراق در ادامه به اروپا و آمریکا صادر می‌شد، که البته آمریکا الان کمتر از نفت عراق استفاده می‌کند، در حالی که خط لوله بصره تا دریای سرخ فاقد این ویژگی‌هاست و بیشتر مبتنی بر اهداف سیاسی است.

زنگنه تصریح کرد: در واقع ملغمه‌ای از تصورات در خصوص همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای وجود دارد که برپایه یک مطالعه علمی، اقتصادی و فنی بنا نشده و ابتدا باید یک نقشه روشن از همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای ترسیم شود که همه ملت‌های منطقه از آن منتفع شوند نه اینکه عده‌ای از آن نفع ببرند و عده‌ای هم ضرر ببینند.

حضور ایران؛ فرصتی برای تبیین سیاست همسایگی دولت سیزدهم

زنگنه درباره حضور ایران در این نشست در سطح وزیر امور خارجه و فرصت تبیین سیاست‌های منطقه‌ای ایران برای همسایگان در دوره دولت سیزدهم گفت: ایران باید در همه نشست‌های منطقه‌ای فعالانه و مبتکرانه شرکت کند و طرح روشن و مشخصی نیز داشته باشد تا در نهایت نفع آن نصیب همه ملت‌های منطقه شود. به اعتقاد من جمهوری اسلامی باید روحیه مثبت خود را برای همکاری با همسایگان به خوبی نشان دهد.

وی در پایان اظهار کرد: عراق همچنان تحت تأثیر فشارهای آمریکا در واردات گاز و برق از ایران و پرداخت بدهی‌های خود به ایران است و دولت عراق باید هرچه سریع‌تر این مسئله را با آمریکایی‌ها حل و فصل کند و اجازه ندهد عراق به محلی برای تسویه حساب آمریکایی‌ها با ایران تبدیل شود.