اکسیری که زنگار گناه را می‌زداید

حجت‌الاسلام اصغر عالی‌پور، مدرس حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان، با بیان اینکه در فراز بیست و دوم دعای اول صحیفه‌سجادیه با این مضمون «وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي دَلَّنَا عَلَى التَّوْبَةِ الَّتِي لَمْ نُفِدْهَا إِلَّا مِنْ فَضْلِهِ ، فَلَوْ لَمْ نَعْتَدِدْ مِنْ فَضْلِهِ إِلَّا بِهَا لَقَدْ حَسُنَ بَلَاؤُهُ عِنْدَنَا، وَ جَلَّ إِحْسَانُهُ إِلَيْنَا وَ جَسُمَ فَضْلُهُ عَلَيْنَا» می‌خوانیم: «حمد خدايی را سزد كه ما را به بازگشت به سوی خود هدايت فرمود و دستيابی به توبه، فقط به‌وسيله فضل او ميسور است و اگر ما به جز توبه ساير نعمت‌های او را به شمار نياوريم، احسان او بر ما تمام است و نعمت و فضلش بزرگ!».

وی با اشاره به اینکه در این فراز خدای متعال ما را به عقوبت امور خلاف مبتلا نساخته، بلكه در انتظار برگشت و توبه ماست، اضافه کرد: در اين فراز نيز امام سجاد(ع) راهنمايی به توبه را يكی ‌از كرامت‌های الهی و نشانه بنده پيروی و عطوفت او بر بندگان قرار داده و آن‌چنان آن‌ را مهم دانسته كه فرموده: «اگر در بين همه نعمت‌های الهی تنها خدای متعال بندگان خود را به آن نعمت مفتخر می‌‌فرمود، برای او كافی و برای احسان او تمام بود».

عالی‌پور ادامه داد: نكته این است که گناه شوم‌ترين و كثيف‌ترين آلودگی است كه دامن پاک انسانيت را آلوده كرده و او را از مرتبه ملک بودن به حضيض حيوانيت می‎‌كشاند، به طوری‌كه شايستگی نجات را به‌تدريج از دست می‎‌دهد و به طور جاويد در عذاب می‎‌ماند و در گستره هستی آن‌چنان ضايع می‎‌شود كه نه تنها در سراسر نظام آخرتی، بلكه در زندگی دنيايی خود نيز هيچ‌گونه موفقيت و موقعيت مناسبی پيدا نمی‌کند.

این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه تنها توبه می‌تواند مانند اكسير بزرگی زنگارهای گناه كه چهره قلب را تار و ظلمانی كرده پاک نموده و چهره شفاف روح الهی انسان را از پشت پرده حجاب به طور شفاف و نورانی تجلی ببخشد و او را دوباره به حيات معنوی خود، كه حيات جاويدان انسانی است، باز گرداند، به طوری‌که امیرالمؤمنین علی(ع) می‌فرماید: «هرگز شفيعی موفق‌تر از توبه نيست» ادامه داد: می‎توانيم بگوييم قبول توبه از طرف خداوند اعطای زندگانی دوباره به افرادی است كه همه نعمت‌های خود را از دست داده و در دركات بوالهوسی غرق شده‌اند و در باتلاق ضررها و صدمه‌های فراوان طغيان فرو رفته‌اند، توبه باعث بازيافت دوباره اوست و استعداد حركت به طرف تكامل را برای اينان به ارمغان می‎آورد و به همين جهت است كه در قرآن‌كريم فرموده است: «ان الله يحب التوابين و ان الله یحب المتطهرين» و از ذيل آيه معلوم می‎‌شود كه توبه تطهير از آلودگی‎‌ها و ناپاكی‎‌هاست و پاكيزگی توبه، در حد طهارت قبل از گناه، عصيان و طهارت از خباثت باطنی و قذارت‌های روحی است.

عالی‌پور افزود: در امت‌های گذشته سنت الهی بر قبول توبه نبود اما منت گذارد و از ما مجازات فوق طاعت را برداشت و تكاليف را در حد وسع و طاقت ما قرار داد و بر ما آسان گرفت، ولی هيچ‌گونه عذر و بهانه‌ای را برای ما باقی نگذاشت و آنكه زيان‌كار است طغيان‌گری است كه در هلاكت خود قدم برداشته و خوشبخت آن كه در خط فرمان اوست.

این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به این‌که پيامبر اكرم(ص) فرمود: «من به دينی مبعوث شدم كه بسيار آسان و قابل عمل است»،  بیان کرد: سبک قانون‌گذاری در اين آيين مقدس به‌گونه‌ای است كه تكاليف در حد توان انسان باشد و انجام دستورات آن ساده و آسان است.

وی با اشاره به اینکه خداوند متعال در آیه 185 سوره مبارکه بقره با این مضمون «...اللّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلاَ يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُواْ الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ» می‌فرماید: «که خداوند برای شما حکم را آسان خواسته و تکلیف را مشکل نگرفته» اظهار کرد: همچنين خداوند با امر به توبه نصوح از گذشته سياه و آلوده تبهكاران می‎‌گذرد، ولي در امت‌های سابق اين چنين نبوده، زيرا جزای گناه‌كاران را جريمه‌های كلان قرار می‎‌دادند، به‌عنوان مثال در آيه 60 سوره نساء فرمود: «پس به سبب ظلم يهوديان، امور پاكيزه‌ای را كه بر ايشان حلال كرده بوديم حرام نموديم»، همچنین در آيه 157 سوره اعراف می‌فرمايد: «و بار سنگين آن‌ها را بر زمين گذاشتيم و غل‌هايی كه بر خود داشتند»، يعنی از امت پيامبر اسلام آن سلسله از اموری كه قوم بنی‌اسرائيل را از خيرات منع می‌كرد و تمامی آن چيزهايی كه آنان را مقيد و محدود می‌كرد برداشته شده است.

عالی‌پور در پایان گفت: پس اگر فردی به گمراهی افتاد، در روز جزا خواهد فهميد كه تنها مقصر خود اوست و با تمرد از تكاليف آسان، خود را به عذابی اليم مبتلا کرده‌ است.