اشکان کمانگری از خوانندگان موسیقی اصیل ایرانی است که چندی پیش آلبوم «مرا آواز دادی» او به آهنگسازی محمدجواد ضرابیان از سوی حوزه هنری منتشر شد. از همین رو ایکنا در گفتوگویی با وی در رابطه با شرایط کلی موسیقی و تولید آثار موسیقایی در روزگار کرونایی صحبت کردیم.
کمانگری در ابتدا با اشاره به تاثیر کرونا بر موسیقی بیان کرد: شرایط کرونایی و محدودیتهای برگزاری کنسرت باعث شد نگاهها به سمت تهیه و تولید آلبوم موسیقی بیاید و شاید فرصت بیشتری شود تا آلبومها و آثار موسیقی بیشتر دیده شوند.
وی ادامه داد: بستر تولید آثاری جدی در حوزه موسیقی کلاسیک ایرانی متأسفانه هنوز فراهم نیست. بسیاری از هنرمندان این حوزه را میشناسم که وقتی کارهای آنها را در محافل هنری میشنوم تعجب میکنم که با این ذوق و استعداد چرا تهیهکنندهای وجود ندارد تا به این بخش مهم از هنر این خاک اهمیت بدهد و سرمایهگذاری کند. وقتی با بسیاری از هنرمندان صحبت میشود میگویند حامی نداریم و شرایط انتشار نیست و ناشر و تهیه کنندهای وجود ندارد که این آثار را منتشر کند.
کمانگری در رابطه با اینکه هنرمندان آثار هم را کمتر میشنوند گفت: هنرمندان موسیقی مخصوصاً موسیقی کلاسیک ایرانی آثار یکدیگر را کمتر میشنوند و این یک آفت است. باید آثار یکدیگر را شنید و دنبال کرد. زمانی زایش هنری در اجتماع موسیقی اتفاق میافتد که اهالی موسیقی همدیگر را دنبال کنند. چه قدر خوب است اگر اساتید و هنرمندان شاخص، مستقیماً کار هنری خانواده موسیقی را ببینند و بشنوند و در جهت اصلاح، ترمیم و یا تشویق هنرمندان باشند. تا زمانی که در خانواده موسیقی علاقهای نباشد تا همدیگر را بشنوند؛ رویداد هنری به بار نمینشیند. بخشی از قوه محرکه برای تولید اثری تازه، هنگامی پیش میآید که هنرمندان از آثار و اجراهای هم به دریافتی برسند و پس از آن انعکاسش را در اثری دیگر میتوان یافت؛ این اتفاق جریان هنر را زنده و پویا نگه میدارد.
وی در رابطه با تولیدات بیکیفیت در ژانرهای مختلف موسیقی اظهار کرد: تولیدات بیاندازه و بیکیفیت، آسیبزا هستند. مثلاً در موسیقی تیتراژ عدم حضور موسیقی با پشتوانه قوی آسیبپذیری بیشتری را سبب میشود. بسیاری از موسیقی تیتراژهای بیست سی سال پیش در خاطر اکثر مردم وجود دارد اما تیتراژهای سالهای اخیر را کمتر کسی میشناسد. گرچه این موضوع تابع عوامل مختلفی است؛ یکی از این عوامل، تعدد آثار تولیدی باشد که قابل بررسی است. به هر روی طراحی درست منابع برای تهیه موسیقی جهت ارائه به جامعه هدف، از مهمترین کارها است که باید توسط تهیهکنندگان تخصصی هر ژانر انجام شود.
این خواننده موسیقی بیان کرد: هنوز کار خوب شنیده میشود اما بر بستری که دائماً در حال بمباران خبری از تولیدات تازه و تازهتر هستیم اساساً جامعه زمانی پیدا نمیکند تا با اثر قبلی ارتباط حسی برقرار کند و این است که هرچه صدای پروپاگاندای اثری بلندتر باشد میگویند شنونده بیشتری دارد؛ حال آنکه آنها شنونده نیستند و اکثراً به جبر رسانه یک اثر را دیده یا شنیدهاند. شنونده کسی است تا چند ماه یا سالها پس از نشر یک اثر، آن را در ذهن به یاد دارد.
وی در رابطه با مخاطب واقعی بیان کرد: اگر فیلمی از اجراهای قدیمی در حافظیه شیراز ببینید؛ مخاطبان با توجه کامل نشستهاند و به صحنه نگاه میکنند و به موسیقی توجه دارند؛ مشخص است هیچکدام از آنها برای تفریح به این برنامه نیامدهاند. مخاطبان در آنجا آمدند تا از گوش کردن به موسیقی جدی لذت ببرند. آمدهاند از آن هنرمند مطلبی را بگیرند به او چیزی را اضافه کنند. این میشود که یک موسیقی که خود ظرفیت بالایی دارد به جریان اصلی موسیقی جدی تبدیل میشود.
کمانگری در رابطه با نبود حوزه نقد در موسیقی بیان کرد: متأسفانه کسی از منتقدین نمیخواهد که نقد کنند. نکته مهم دیگر این است که زمانی به نقد سازنده فراگیر احتیاج است که اول زمینه آن فراهم شده باشد؛ اساساً زمینه فرهنگی این کار مهم هنوز در موسیقی وجود ندارد و متأسفانه هنوز تعریف بیشتر هنرمندان موسیقی از نقد جنبه تعارف و تمجید از اثر است.
این خواننده موسیقی ایرانی از نبود تهیهکننده در ژانرهای تخصصی موسیقی ایرانی گلایه کرد و گفت: یکی از مشکلاتی که در حوزه موسیقی داریم این است که تهیهکننده تخصصی در هر ژانر نداریم. در سینما رشته تهیهکنندگی یک رشته دانشگاهی است ولی ما رشته تهیهکنندگی موسیقی نداریم. موسیقی هم مانند فیلم نیاز به پیشتولید و تهیهکنندگی دارد. وقتیکه این موضوع نباشد یعنی طراحی منابع غلط است و اثری تولید میشود اما به ثمر نمینشیند.
وی ادامه داد: گاهی بعضی از افراد شاخص و باتجربه کاری را انجام میدهند که به شکل صحیح ارائه نمیشوند و به طبع کمتر دیده میشوند و حتی ممکن است جامعه آن کار را پس بزند؛ به این معنا نیست که ما آهنگساز، نوازنده و ترانهسرای خوب نداریم. همه این منابع وجود دارد اما طراحی درست و ارتباط این ارکان است که باید درست انجام شود.
این خواننده در رابطه با آثار در دست انتشار خود بیان کرد: مجموعهای را با نام «کاروان رفته» با موسیقی آقای سیامک جهانگیری در دست انتشار داریم. این دومین اثری است که با آهنگسازی وی کار کردم؛ آلبوم اول «رُخَت بنما» بود.