هویت انسانی زن و مرد از نگاه قرآن برابر است

به گزارش ایکنا، آیت‌الله محمد عندلیب همدانی، استاد سطح خارج حوزه، امروز، 14 فروردین ماه در نشست علمی «بررسی فقهی و روان‌شناسی اختلالات هویت جنسی» گفت: به نظر من در مسائل مستحدثه همانند مسائل غیرمستحدثه از نگاه فقهی، نمی‌توانیم خود را از روح حاکم بر قرآن و سنت جدا کنیم، یعنی در مسائل مستحدثه چون دست ما از نصوص خاصه کوتاه است(و روایتی که ولو به صورت ظاهر یک فرع فقهی را مطرح کرده باشد نداریم) لازم هست که پیش از آن که تنقیح موضوع و پیش از آن که وارد بررسی فقهی مسئله شویم، آن روح و اساس حاکم بر قرآن و سنت را در همان مسئله خاص بررسی کنیم.

وی با بیان اینکه بنده در تمامی آنچه به نام مستحدثات است به تطبیق این روش پایبند هستم، افزود: در بحث اختلال هویت جنسی هم این مسئله ساری و جاری است، به دلیل پیش‌گفته از نظر قرآن کریم، نظام خلقت، نظامی زیبا و احسن است و در این نظام احسن و زیبا، انسان جایگاه ویژه دارد. من به این اصل اساسی در مباحث فقهی به اصالت‌الحسن و الاحسان تعبیر می‌کنم. در سوره سجده آیه هفتم فرموده است: الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسَانِ مِنْ طِينٍ. در آیه دوم فرقان فرموده است: وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيرًا. در آیه 50 طه فرموده است: قَالَ رَبُّنَا الَّذِي أَعْطَى كُلَّ شَيْءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَى. در سه آیه به کلمه کل و شیء اشاره شده است که کل، ادات عموم و شیء هم مؤید عموم است.

زیبایی در خلق آفرینش

وی با بیان اینکه در آیه چهارم سوره دخان هم بحث لیلة‌القدر مطرح شده، آمده است: فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ؛ یعنی باز به همان گستردگی می‌رسیم، اضافه کرد: از این آیات و آیات دیگر به اصالت احسان در نظام خلقت می‌رسیم؛ احسان هم یعنی آفرینش زیبا. این احسان در خلقت ریشه در حکمت دارد؛ حکمت یعنی کاری و سخنی که محکم، استوار، قابل قبول، دارای اهداف و غایات باشد. اولین ویژگی حکمت، اتقان است، دومین ویژگی هدفمندی، سومین ویژگی نظم و چهارمین ویژگی آن زیبایی‌های صوری و شکلی است. 

عندلیب همدانی بیان کرد: در این نظام احسن از نظر قرآن، جایگاه رفیعی برای انسان وجود دارد در آیه 64 غافر آمده «وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ»، در آیه شش آل عمران نیز می‌خوانیم «هُوَ الَّذِي يُصَوِّرُكُمْ فِي الْأَرْحَامِ كَيْفَ يَشَاءُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ»؛ در آیه 14 مؤمنون دارد «ثُمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ» همچنین در آیه چهار سوره تین هم به نظام احسن خلقت و جایگاه بالای انسان اشاره شده است.

وی تاکید کرد: پس چنانچه در آفرینش جهان اهدافی وجود دارد، در خلقت انسان هم اهدافی است، در انسان حس زیبایی‌دوستی مادی و معنوی هم وجود دارد. از این رو هر فتوایی که در مسائل مستحدثه بخواهیم بدهیم، نمی‌تواند بیگانه از این امور باشد ولو در نگاه اول به آن ربطی ندارد.

عندلیب همدانی گفت: از نگاه دین، یکی از مصادیق و نمونه‌های بارز زیبایی و احسان و حکمت در خلقت انسان، زوجیت است، در آیه 49 ذاریات آمده است: «وَمِنْ كُلِّ شَيْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَيْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ». در آیه 11 شوری «فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَمِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ»، و در آیه 21 روم «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ»؛ از همراهی این دو آیه نتیجه می‌گیریم احسان به خلق زوجین در خصوص انسان دو فایده دارد. اول وسیله برای تکثیر نسل و دوم آرامش باطنی و آرامش نفس است.

هویت انسانی زن و مرد یکی است

استاد سطح خارج حوزه علمیه بیان کرد: خداوند در آیه 45 و 46 نجم هم فرموده است: «وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنْثَى، مِنْ نُطْفَةٍ إِذَا تُمْنَى»؛ همچنین در آیه 49 و 50 شورا هم آمده است: «يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ يَهَبُ لِمَنْ يَشَاءُ إِنَاثًا وَيَهَبُ لِمَنْ يَشَاءُ الذُّكُورَ».

وی تاکید کرد: از مصادیق حکمت و زیبایی در آفرینش انسان این است که زن و مرد هر دو در اساسی‌ترین نیازهای انسانی و مهمترین پایه‌های زندگی مادی و معنوی یکسان و بدون تفاوت هستند. از نظر قرآن، هویت انسانی در هر دو مساوی است. فرموده است: «أَلَمْ يَكُ نُطْفَةً مِنْ مَنِيٍّ يُمْنَى».

عندلیب همدانی گفت: صدوق در علل الشرایع روایتی آورده و کلمه خلق در سؤال سائل و پاسخ امام، انسان است. سائل عرض کرده که برای چه خدا آفرینش را خلق کرد؟ امام پاسخ فرمودند که خدا چیزی را عبث خلق نکرده و آنها مهمل و بیهوده نیستند بلکه برای اظهار قدرت خدا و برای اطاعت از او خلق شده‌اند تا با اختیار خود به اعلی درجه ممکن برسند وگرنه خدا که نیازمند مخلوق نیست و زن و مرد در این موضوع یکسان هستند. زن و مرد از جهت غایت خلقت و کرامت ذاتی، دارای فطرت انسانی مشترک هستند. 

وی افزود: در عین اینکه بین زن و مرد این همه مشترکات وجود دارد زیبایی خلقت به این است که هم در جسم و هم در مسائل روح و روان تفاوت‌هایی داشته باشند.

استاد سطح خارج حوزه تاکید کرد: بجد معتقدم هر نظریه فقهی بخواهد در مسائل مستحدثه از جمله بحث تغییر جنسیت ارائه شود بدون لحاظ این موضوعات نتیجه مناسبی ندارد.