عفت‌ورزی؛ مهم‌ترین ویژگی بانوی تمدن‌ساز تراز انقلاب اسلامی

راضیه سلطان عباسی ندوشن، معاون فرهنگی و تبلیغی حوزه علمیه خواهران هرمزگان، در گفت‌وگو با ایکنا ضمن تبریک هفته عفاف و حجاب، اظهار کرد: جای خوشحالی است که در ایران اسلامی پوشش و ارزشمندی پوشش آن‌قدر ارزش‌گذاری شده است که هفته‌ای به نام هفته عفاف و حجاب داریم و این مصونیت و این آرامش که در قالب حجاب به بانوی ایرانی داده شده و نام‌گذاری یک هفته به نام او و اینکه می‌بینیم در یک کشور اسلامی به ارزش‌های اسلامی و احکام اسلامی ارزش نهاده شده، بسیار ارزشمند است.

وی ادامه داد: بنابراین اگر ما حجاب را حافظ ارزش بدانیم، در اینجا دو مخلفه وجود دارد؛ یکی عامل آسودگی و دیگری آزادی بخشی به بانوان در این زمینه است و باید در خصوص این ارزش‌گذاری در تمام سال برای بانوان برنامه داشته باشیم. مدیریت حوزه علمیه خواهران در قسمت فرهنگی در طول سال برنامه‌های متعددی برای حفظ حجاب بانوان و برنامه‌هایی برای حفظ نوجوانان از تحریف احکام و ارزش‌گذاری آن‌ها دارد.

عباسی بیان کرد: برنامه‌های مختلفی از تربیت بانوان تا تولید محتوا در فضای مجازی و برگزاری نمایشگاه‌های مختلف با این موضوع اجرا می‌شود و در تمام محله‌ها و سازمان‌ها، طلاب حوزه علمیه خواهران، مبلغان، اساتید و نخبگان ما فعالیت‌های تأثیرگذاری در این زمینه دارند و انتظار است که ان‌شاءالله تمام جامعه دست به دست هم بدهند و این نقیصه‌ای که مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) فرمودند در جامعه رفع شود و کشور اسلامی و انقلابی، بانوانی تراز انقلاب داشته باشد که در وهله اول پوشش یک بانوی ایرانی می‌تواند معرفی عزتمندی اقتدار و ارزشمندی او باشد.

وضعیت عفاف و حجاب در جامعه امروزی

معاون فرهنگی حوزه علمیه خواهران هرمزگان در خصوص ارزیابی وضعیت عفاف و حجاب در جامعه، عنوان کرد: مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی)  فرمودند: «ما در جامعه بانوان عفیف داریم ولی بعضی از این افراد بد پوشش هستند و در عفت ورزی پوشش نقصی دارند که این نقص باید رفع شود». پس اگر بخواهیم در کل وضعیت عفاف در جامعه اسلامی و انقلابی را بررسی کنیم، نمی‌توانیم بگوییم خیلی بد است یا اینکه بگوییم جامعه‌ای داریم که به سمت و سوی بی‌عفتی و بدپوششی رفته است.

وی ادامه داد: البته چند سالی است که تهاجمات فرهنگی در ایران و کشورهای دیگر علیه خانواده و بانوان شروع شده و این ما را دچار آسیب می‌کند. مسئله این است که برخی از بانوان ما دارای بی‌هویتی شده‌اند و بدپوششی را یک ارزش و عزت‌نفس می‌دانند. مهم‌ترین هدف شبکه‌های فعال معاند و شبکه‌های فضای مجازی تهی کردن خانواده است. چراکه خانواده اساسی‌ترین عنصر جامعه و تأثیرگذارترین کانون برای جامعه است. بنابراین در اینجا یکی از عوامل اساسی برای حفظ آن جامعه حجاب و پوشش اسلامی است.

وی اضافه کرد: دشمن روی جوانان ما بسیار کار کرده و فضای مجازی در این زمینه بسیار تأثیرگذار بوده و جامعه ما مقداری در ناحیه بدپوششی به افول رفته است. اگر واقعاً بخواهیم یک جامعه اسلامی تراز انقلاب را ارزیابی کنیم، در این قسمت مقداری مشکل داریم. البته بانوان عفیفه‌ای که می‌بینیم، جوانان و نوجوانان دختری که در مراسم‌های مختلف، اعتکاف، تجمع‌های مختلف، راهپیمایی‌ها و مراسم‌های مختلف شرکت می‌کنند، افرادی هستند که بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد جامعه را تشکیل می‌دهند. اما تقریباً ۲۰ درصد از جامعه را هم افرادی که بد پوششی را یک ارزش می‌دانند تشکیل می‌دهند و علت آن هم تبلیغاتی است که بد پوششی را منوط به آزادی و رهایی زن و اینکه می‌تواند بدون پوشش آزادتر، زیباتر و عالی‌تر باشد، کرده است.

عوامل تشدید ضعف عفاف و حجاب در جامعه امرزوی

عباسی در خصوص عواملی که در ایجاد و تشدید وضعیت کنونی جامعه نقش دارند، تصریح کرد: با وجود اینکه عوامل زیادی در وضعیت کنونی نقش دارند، اما بعضی از عوامل بسیار تأثیرگذارتر و شدت اثر آن‌ها خیلی بیشتر است و اگر ما با دید کلی به مسئله نگاه کنیم، این عوامل باعث ایجاد اختلال در روند تعلیم و تربیت می‌شود به خصوص برای نوجوانان و جوانان، دوستان ناباب بسیار تأثیرگذار است. همان‌طور که پیامبر(ص) در این زمینه می‌فرمایند: «المَرءُ عَلى دينِ خَليلِهِ ، فَليَنظُر أحَدُكُم مَن يُخالِلُ؛ آدمى بر دين (روش) دوست خود است. پس هر يك از شما بايد بنگرد كه چه كسى را به دوستى می‌گزیند».

وی ادامه داد: همچنین حضرت علی(ع) در این خصوص می‌فرمایند: «مُجالَسَةُ الأَشرارِ تورِثُ سوءَ الظَّنِّ بِالأَخيارِ و مُجالَسَةُ الأَخيارِ تُلحِقُ الأَشرارَ بِالأَخيارِ، و مُجالَسَةُ الفُجّارِ لِلأَبرارِ تُلحِقُ الفُجّارَ بِالأَبرارِ؛ هم‌نشینی با بدكاران، بدبينى به نيكان را پديد می‌آورد و هم‌نشینی با نيكان، بدكاران را به نيكان می‌پیوندد»

این کارشناس دینی اظهار کرد: وقتی نوجوان ما در سنی است که به دوستی سالم نیاز دارد، خانواده‌ها باید در انتخاب دوست فرزندانشان دقت کافی داشته باشند. البته این یکی از عوامل است و اگر ما عوامل کلان را در نظر بگیریم همان حیطه آموزش و پرورش و بخش تربیتی که جامعه کلان را تحت پوشش دارد و همچنین صدا و سیما، بسیار تأثیرگذار است.

نقش آموزش در تقویت فرهنگ عفاف و حجاب بین جوانان و نوجوانان

عباسی افزود: در این خصوص حضرت علی می‌فرمایند: «وَقارُ الحِلمِ زينَةُ العِلمِ» و این است که می‌بینیم مربی چقدر می‌تواند تأثیرگذار باشد. البته آراستگی در چهارچوب دین برای بانوان در جامعه اسلامی سفارش شده اما بعضاً رفتارهای متناقضی هم می‌بینیم و درست است که رفتار مربی مهم و نشانگر شخصیت اوست و نوجوان پیوسته تحت تأثیر رفتار مربی است اما از طرفی هم ناهماهنگی بین آموزه‌های خانه و مدرسه هم می‌تواند در بد پوششی تأثیرگذار باشد و تناقض در الگوی رفتاری بین مربی و والدین باعث بی‌هویتی و بی‌ثباتی و تضاد در روحیه نوجوانان و جوانان شده است.

معاون فرهنگی حوزه علمیه خواهران هرمزگان گفت: بعضاً می‌بینیم آموزگارانی به این بخش توجه دارند و نسبت به حجاب تأکید می‌کنند اما وقتی فرزند قصد مهمانی رفتن با والدین خود را دارد، مادر از پوشش او ایراد می‌گیرد و اینجاست که ما می‌بینیم نوجوانان و جوانان دچار بی‌هویتی می‌شوند. چراکه نمی‌دانند آن درسی که مربی در مدرسه به آن‌ها می‌آموزد صحیح است یا برنامه‌ای که پدر و مادر دارند. آنچه در کتاب دینی خوانده صحیح است یا پوششی که مربی دارد و این تضادها و تناقض‌ها در الگوها باعث می‌شود که جوانان ما به سمت بی‌هویتی بروند و ضد ارزش‌ها برای آن‌ها ارزش شود.

وی تصریح کرد: یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار دستوری عمل کردن برای انجام کارهای مذهبی و دینی است که یکی از آن‌ها نیز جامعه بانوان پوشش است. در این زمینه برخوردت حکمی و استفاده نکردن از نظر آن‌ها نمی‌تواند جوابگو باشد و مشکلی که در چند وقت اخیر داشتیم به دست ارائه الگوهای مشخص، مناسب، به‌روز و مفید برای حال رفع می‌شود و باید به سمت و سویی برویم که الگوهای مناسب را برای جوانان امروز معرفی کنیم و به وسیله الگوهای مناسب، مطالب ارزشی و ارزش‌گذاری و هویت بخشی به جوانانمان بتوانیم مشکل را رفع کنیم.

نقش تکنولوژی در وضعیت عفاف و حجاب جامعه

عباسی یکی از عوامل تأثیر گزار دیگر را تکنولوژی روز و ماهواره دانست و عنوان کرد: ما می‌بینیم که فرزندانمان رایانه، تلفن هوشمند، بازی‌های ویدیویی، اینترنت، شبکه اجتماعی و... را در دسترس دارند. استفاده غیر صحیح، افراطی، غیرعقلانی و غیر اسلامی از آن‌ها باعث آسیب‌های تربیتی شده و در اینجا نیاز است که فضای مجازی فعالیتش در این زمینه را خیلی قوی و روان انجام دهد. از این جهت که جوانان ما دنبال صحبت منطقی هستند و این منطق باید همراه با درایت علمی و درعین‌حال زبان منطقی باشد، نیاز است جوان را بفهمیم و بتوانیم با او همراه باشیم.

وی ادامه داد: همچنین احتیاج است که از آموزش و پرورش گرفته تا فضای مجازی و فضای تبلیغاتی به سمت و سویی بروند که برای جوانان امروز پاسخ داشته باشد و بهترین راهکاری که می‌شود جوانانمان را حفظ کنیم، هویت‌بخشی، تشویق، انگیزه، امیدبخشی و پذیرای جوانان و بانوان بودن، است. مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) فرمودند که بانوی ایرانی وقتی حجاب ندارد یک نقص دارد پس نمی‌توانیم بگوییم که او کلاً مشکل دارد. بلکه یک قسمتی از فعل و احکام او مشکل دارد که اینجا باید تدابیری اندیشه شود ولی این تدابیر این خشونت و برنامه‌های سلبی جوابگو نیست و ما باید ایجابی، انگیزشی و امیدبخش عمل کنیم.

تأثیر محبت اهل بیت(ع) در جامعه اسلامی

معاون فرهنگی حوزه علمیه خواهران هرمزگان بهترین راهکار برای اصلاح جامعه و وضعیت کنونی را ایجاد محبت اهل بیت(ع) در دل جوانان دانست و اظهار کرد: ایجاد محبت در دل کودک، نوجوان، جوان تا میان‌سال باعث گره زدن اندیشه، عاطفه و عقیده آن‌ها به عنوان یک خانواده پاک می‌شود و یکی از برنامه‌های خیلی عالی برای صیانت از جوانان در مقابل آفت‌ها می‌تواند این باشد. چراکه انسان‌هایی که محب و عاشق اهل بیت(ع) باشند بذر و نهال این عشق مقدس در دل آن‌ها کاشته می‌شود و بعد از آن مطمئناً خود جوان به سمت و سویی خواهد رفت که سیره حضرت زهرا(س) و حضرت زینب(س) را مطالعه کند و در محافلی شرکت خواهد کرد که از اهل بیت خواهند گفت.

عباسی افزود: بنابراین اگر بتوانیم جوانانمان را محب اهل بیت(ع) کنیم خیلی از مشکلات ما در جامعه حل خواهد شد و نیاز نیست که در این مسئله با رویکرد قانونی و قهری برخورد کنیم. همان‌گونه که امام صادق(ع) می‌فرمایند: «من أحبنا فهو منا أهل البيت؛ کسی که ما اهل بیت را دوست داشته باشد از ماست».

وی عنوان کرد: در برنامه «از لاک جیغ تا خدا» صدا و سیما، اکثر مواقع وقتی افرادی خاطراتشان را بیان می‌کنند، یک جمله مرکزی دارند و آن این است که می‌گویند وقتی برخورد محبت‌آمیز با ما شد و آن بانوی مبلغ و کسی که امر به معروف می‌کرد را دوست داشتیم، به سمت و سوی او رفتیم و این است که لازم است برای اصلاح جامعه حس کمال‌جویی نسبت به اهل بیت(ع) در نوجوانان و جوانان ما و جامعه صورت بگیرد و آن‌ها بر کمال، جمال و زیبایی گرایش دارند.

عباسی ادامه داد: مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) فرمودند که من هم شاید نقایصی داشته باشم ولی نقایص من پنهان است و ایشان با این حرف از خودشان مایه می‌گذارند و امیدبخشی و انگیزه را در جامعه رواج می‌دهند. این گره زدن خوشی‌های جوانان و نوجوانان با اهل بیت(ع) می‌تواند در اصلاح جامعه بسیار تأثیرگذار باشد که برای این کار نیازمند افرادی خوش‌بیان، خوش‌اخلاق، با علم و پذیرای دیگران هستیم.

برخورد قهری فرهنگ‌ساز نخواهد بود

معاون فرهنگی حوزه علمیه خواهران هرمزگان تصریح کرد: هیچ‌گاه با برنامه قهری، قانونی و ضرب و شتم نمی‌توانیم فرد را تربیت کنیم و درک درستی از کمال به او بدهیم. همچنین دین ما دین رحمت، برکت و مهربانی است و اینجاست که باید از قوه عاطفی استفاده کنیم و در این راه موفق شویم. البته می‌بینیم که دشمن هم از همین راهکار برای به انحراف کشیدن جوانان ما استفاده کرده است.

عباسی افزود: شهید مطهری نیز معتقد بود ایمان و اعتقادات را نمی‌شود با زور ایجاد کرد. همچنین علاقه و محبت هم را نمی‌شود با زور ایجاد کرد. ما نمی‌توانیم با زور این رفتار و آداب اجتماعی را که جز احکام واجب است به افرادی که مشکل دارند القا کنیم. مثلاً اگر یک فرد را آن‌قدر کتک بزنیم تا اینکه با ضرب کتک دروغ بگوید یا اینکه باور کند، اگر تمام چوب‌های دنیا هم به بدن او خرد بکنند آیا ممکن است که با چوب دوستی ایجاد شود؟! چنین چیزی محال است. راهکاری که شهید مطهری می‌دهد حکمت و موعظه حسنه است و می‌دانیم که قرآن هم همین دستور را دارد. «وَ جادِلْهُمْ بِالَّتي‏ هِيَ أَحْسَنُ».

وی اضافه کرد: باید در امر به معروف با صحبتی که همراه با آرامش، مهربانی و دلسوزی باشد عمل کنیم. زیرا تربیت دینی و اخلاقی و پوشش که یک تربیت رفتاری اجتماعی است، محقق نمی‌شود مگر اینکه ما مؤلفه‌هایی را در جامعه پررنگ کنیم و عنصرهای قوی باعث تحکیم بنیادهای رفتاری شود.

ویژگی‌های بانوی تراز انقلاب

این کارشناس مذهبی بیان کرد: ما باید همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند در جامعه اسلامی به جایی برسیم که برای تمدن‌سازی آماده باشیم و همچنین بانوان نخبه تمدن‌ساز باید معادلی برای زن ایمانی و انقلابی داشته باشند. در آیات ۲۸ و ۳۵ سوره احزاب شخصیت بانوی ایمانی - اجتماعی گره خورده با پوشش اسلامی و شخصیت ایمانی - اجتماعی است. خداوند باری‌تعالی می‌فرماید: «أَدْنَىٰ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ».

عباسی ادامه داد: این پوشش باعث حفظ بانوان و عدم آزار و اذیت آنان می‌شود. عدم آزار و اذیت این است که کرامت یک زن کاملاً حفظ می‌شود و بانویی که در جامعه اسلامی پوشش دارد، جامعه را این‌گونه می‌بیند و کرامت او را حفظ می‌کند و باید جامعه به این سمت و سو برود که شخصیت ایمانی و پوشش در خانواده مرجع باشد و عموم جامعه این‌گونه باشند که افرادی که شخصیت اجتماعی دارند پوششان یک علامت باشد برای شخصیت ایمانی‌. یعنی بانویی که اهل پوشش اسلامی، نماز، روزه، عفت، صدق و ذکر است پوشش او معرف بانوی تراز انقلاب است.

وی بیان کرد: ان‌شاءالله که همان‌گونه که خداوند در سوره نور، آیه ۱۰۳ ویژگی‌های بانوی مسلمان را معرفی می‌کند و یکی از مصداق‌های آن را پوشش و عفت‌ورزی می‌داند، برسیم. به جامعه‌ای که بانوان ما این‌گونه در جامعه معرفی می‌شوند و به سمتی برود که معرف بانوی اسلامی باشد. خداوند می‌فرمایند: «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ ۗ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا».

این کارشناس مذهبی اظهار کرد: از نتایج این عملکرد حجاب و پوشش، امنیت، آزادی و عدم آزار به زنان است. که این آزار می‌تواند آزار بصری، لسانی و هرگونه آزار در بعدهای مختلف باشد. طبق دستوری که خداوند در آیه ۳۰ سوره نور می‌دهد: «قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَزْكَىٰ لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ» می‌بینیم که حجاب امری واجب است و همه نهادهای کشور باید در زمینه حجاب و پوشش اقدامات جدی داشته باشند و به این فریضه و این معروف خیلی جدی‌تر موردتوجه واقع شود.

عباسی در پایان یادآور شد: انشاءالله در این زمینه به سمت و سویی برویم که در سال‌های آینده کشور ایران و بانوان جامعه‌ ایرانی، معرف بانوان الگوی تمدن ساز باشند که در زمینه عفاف و پوشش هم مشکلی نداشته باشند.