هدف دانشگاه علمی‌کاربردی، تربیت عالم نافع و اشتغال‌آفرین است

محمد‌جواد سلجوقی، رئیس دانشگاه جامع علمی‌کاربردی خراسان رضوی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی به تقسیم‌بندی دانشگا‌ه‌ها براساس وظایف آن‌ها پرداخت و اظهار کرد: دانشگاه‌های کشور به سه دسته تقسیم می‌شوند، دانشگاه‌هایی که هدف آن‌ها تولید و گسترش مرزهای دانش است که عمده دانشگاه‌های مادر و بزرگ کلانشهرها چنین وظیفه‌ای دارند و دانشگاه‌هایی که هدف آن‌ها، مانند دانشگاه پیام‌نور صرفاً آموزش است.

وی ادامه داد: دسته سوم، دانشگاه‌هایی هستند که هدف اصلی آن‌ها اشتغالزایی است و براساس نیاز بازار کار باید دانشجو بپذیرند که دانشگاه جامع علمی‌کاربردی در این دسته می‌گنجد و هدف این دانشگاه، اتصال مستقیم فارغ‌‌التحصیلان به بازار کار است. این سکه، روی دیگری به نام بهره‌وری نیز دارد، یعنی اگر بتوانیم از امکانات موجود به خوبی استفاده کنیم، می‌توانیم افرادی به جامعه تحویل دهیم که مستقیماً مشغول ایجاد ارزش‌افزوده ‌شوند.

رئیس دانشگاه جامع علمی‌کاربردی خراسان رضوی در ارزیابی عملکرد این دانشگاه درخصوص ایجاد اشتغال مطلوب، بیان کرد: نتیجه عملکرد مطلوب در زمینه اشتغالزایی، جذب قریب به 70درصد فارغ‌التحصیلان به بازار کار است.

پذیرش دانشجو، مستلزم وجود بازار کار است

سلجوقی در پاسخ به این پرسش که دانشگاه علمی‌کاربردی چه تفاوتی با سایر دانشگاه‌ها دارد، بیان کرد: در هر دوره، پذیرش دانشجویان با نیازسنجی انجام می‌پذیرد، یعنی زمانی‌ که رشته‌ای وارد مرکز می‌شود، باید مدرس، دانشجو و بازار کار برای آن وجود داشته باشد، در این صورت دانشجو جذب می‌شود. ناگفته نماند که اگر در دانشگاه علمی‌کاربردی به رشته‌ای پرداخته شد تا ابد در دانشگاه باقی نمی‌ماند، بلکه با توجه به نیاز بازار اجرا می‌شود.

وی از بازنگری و نوسازی برنامه‌های درسی در دانشگاه علمی‌کاربردی خبر داد و گفت: برنامه‌های درسی در این دانشگاه در کمتر از دو سال باید بازنگری و نوسازی شود. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در هفت گروه تخصصی درسی برای تمام دانشگاه‌ها برنامه‌ریزی می‌کند و دانشگاه علمی‌کاربردی به ‌عنوان گروه برنامه‌ریزی هشتم تنها دانشگاهی است که می‌تواند به صورت مستقل برنامه درسی را تدوین کند، البته یک مجموعه صنعتی هم می‌تواند برنامه درسی را با رعایت چارچوب و قوانین این دانشگاه تدوین کند.

رئیس دانشگاه جامع علمی‌کاربردی خراسان رضوی بیان کرد: برای نمونه در رشته حسابداری، برخلاف سایر دانشگاه‌ها که دانشجو در دوره دکتری می‌تواند گرایش رشته خود را انتخاب کند، در دانشگاه علمی‌کاربردی دانشجو از دوره کاردانی می‌تواند گرایش خود را انتخاب کند.

سلجوقی با تأکید بر اینکه به دنبال تربیت عالم نافع و اشتغال‌آفرین هستیم، تصریح کرد: در دانشگاه جامع علمی‌کاربردی بیش‌آموزی نداریم و دروسی که دانشجو نیازی به مطالعه آن ندارد، حذف شده است.

وی اظهار کرد: هم اکنون این دانشگاه، حدود 100 برنامه درسی جدید متناسب با نیاز بازار را در کمتر از یک سال تدوین کرده که به عنوان اقدامی کم‌نظیر می‌توان از آن یاد کرد. اگر برنامه‌ای متناسب با نیاز بازار نباشد، مخاطب ندارد و نیازسنجی برعهده کمیته تخصصی گسترش است که از دانشگاهیان، صنعتگران و افرادی که در مجموعه بازار هستند، تشکیل شده است.

رئیس دانشگاه جامع علمی‌کاربردی خراسان رضوی درخصوص نقش کلیدی کارگاه‌های عملیاتی در دانشگاه علمی‌کاربردی، افزود: به علت وجود گرایش در دوره کاردانی، نیازمند کارگاه‌های متفاوتی هستیم، برای نمونه در رشته جوشکاری که گرایش‌های متفاوتی دارد، باید کارگاه‌های متفاوتی نیز وجود داشته باشد.

سلجوقی تصریح کرد: حداقل 70درصد برنامه درسی عملی و کارگاهی و 30درصد به صورت نظری است که این امر موجب می‌شود افراد در کنار انجام کار به فراگیری آموزش بپردازند. در واقع تفاوت اساسی دانشگاه جامع علمی‌کاربردی با سایر دانشگاه‌ها این است که مراکز آموزشی ما در جوار مراکز صنعتی مستقر است، به نحوی که بیشتر مراکز صنایع‌غذایی دارای مرکز علمی‌کاربردی نیز هستند، چرا که کارگاه تولید‌کننده و متخصص دارد و بسیاری از فارغ‌التحصیلان در این کارگاه‌ها مشغول به‌کار می‌شوند.

وی به تشریح ویژگی‌های این دانشگاه پرداخت و گفت: حداقل استانداردهایی با توجه به هر رشته باید وجود داشته باشد، برای نمونه باید برای آغاز حداقل 1200 مترمربع در اختیار داشته باشیم و در ادامه به ازای هر نفر، فضا نیز افزایش می‌یابد.

رئیس دانشگاه جامع علمی‌کاربردی خراسان رضوی از تدریس 3500 مدرس در دانشگاه جامع علمی‌کاربردی خراسان رضوی خبر داد و بیان کرد: در دانشگاه علمی‌کاربردی مدرسان با ما ارتباط استخدامی ندارند و در مصاحبه‌ها، آزمون‌ها و بررسی‌های دانشگاه، از فیلترهای ما عبور کرده و به عنوان مدرس علمی‌کاربردی شناخته می‌شوند و می‌توانند عضو هیئت‌علمی باشند یا نباشند.

سلجوقی اظهار کرد: بسیاری از مدرسان در یک حرفه و حوزه، حتی اگر فاقد مدرک دانشگاهی باشند، خبره و ماهر هستند، همچنین تنها دانشگاهی هستیم که به دنبال هیئت‌ علمی نیستیم، بلکه مدرس باید شرایط تدریس را داشته باشد.

وی درخصوص تفاوت رویکرد این دانشگاه با رشته‌های علوم انسانی نسبت به سایر دانشگاه‌ها تصریح کرد: دانشگاه علمی‌کاربردی کمتر به رشته‌های علوم انسانی پرداخته، زیرا نمی‌تواند برای آن‌ها کارگاه تعریف کند، بنابراین گروه علوم انسانی ندارد و گروه‌های درسی به سه دسته صنعتی، کشاورزی، هنر و خدمات اجتماعی تقسیم شده است.

رئیس دانشگاه جامع علمی‌کاربردی خراسان رضوی با بیان اینکه دانشگاه علمی‌کاربردی به علت تفاوت وظیفه خود، رقیب هیچ دانشگاهی نیست، افزود: در برنامه درسی واحدهای عملی چون کارآموزی، مدیریت کسب‌‌ و کار، کارآفرینی و ... را در قالب دروس تعریف کردیم. چنین دروسی، زمینه آشنایی فرد را با بازار کار فراهم می‌کند، اما در سایر دانشگاه‌ها این موضوع وجود ندارد. در این راستا مدرسان نیز در امور اجرایی دخیل و مجرب بوده و صرفاً دارای مدرک دانشگاهی نیستند.

سلجوقی درخصوص برنامه‌های این دانشگاه در رابطه با توسعه دانش‌بنیان، اظهار کرد: فعالیت‌هایی که در اساس‌نامه برای دانشگاه علمی‌کاربردی عنوان شده موجب تفاوت آن با سایرین می‌شود که یکی از آنها اخذ صلاحیت حرفه‌ای در مراحل مختلف است.

وی به شرح مراحل صلاحیت حرفه‌ای پرداخت و گفت: سه سطح این صلاحیت مربوط به آموزش عمومی و سه مرحله دیگر در سطح آموزش عالی است که تا امروز مغفول مانده، اما پس از تشکیل شورای صلاحیت حرفه‌ای در وزارت علوم، این مسئولیت بیشتر بر دوش ما است.

رئیس دانشگاه جامع علمی‌کاربردی خراسان رضوی اضافه کرد: یکی از وظایف ما، ارائه آموزش‌های کوتاه‌مدت در حوزه پژوهش است، آموزش‌های بلندمدت به عنوان یک برنامه فرعی می‌تواند محسوب شود، اما در نهایت هدف دانشگاه علمی‌کاربردی اشتغال به وسیله آموزش کوتاه‌مدت است.

دانشگاه، باید بحران‌های جامعه را حل کند

سلجوقی با اشاره به اینکه نسل جدید دانشگاه، نسلی است که باید در مقابل جامعه احساس مسئولیت کند، بیان کرد: این نسل باید پذیرای مسئولیت اجتماعی باشد، دانشگاه نباید برای کشور بحران ایجاد کند، بلکه باید به عنوان یک نهاد مؤثر در جامعه، بحران‌ها را برطرف کند و دانشگاه علمی‌کاربردی اینطور عمل می‌کند، البته در هر کاری نقاط ضعفی وجود دارد، اما همین که در بطن جامعه هستیم، مزیت بزرگی است.

وی درخصوص برنامه‌های آینده این دانشگاه بیان کرد: باید بتوانیم هر کدام از مراکز علمی‌کاربردی که در دل صنعت وجود دارد را به یک مرکز نوآوری تبدیل کنیم. مرکز رشد و خانه خلاقیت هرکدام به نحوی توسعه یافته و وظیفه آنها تبدیل ایده به محصول است.

رئیس دانشگاه جامع علمی‌کاربردی خراسان رضوی به شرح تفاوت فعالیت مرکز رشد و خانه خلاق پرداخت و گفت: بسیاری از محصولات امروز در بازار، نتیجه مراکز مذکور است. در ابتدا باید به این موضوع پرداخت که چه محصولی علاوه‌ بر اینکه جدید باشد با یک تغییر می‌تواند ارزش‌افزوده بیشتری تولید کند. مرکز نوآوری به ایده‌پروری می‌پردازد و در خانه خلاقیت، تجاری‌سازی انجام می‌‎شود و همه چیز از یک ایده آغاز می‌شود. مراکز رشد به واحدهای صنعتی کمک می‌کنند که چگونه ایده را به محصول تبدیل کنند و پیش‌بینی می‌شود برای مراکز صنعتی، حداقل یک مرکز نوآوری داشته باشیم.

سلجوقی از تحصیل 26 هزار و 400 دانشجو در دانشگاه جامع علمی‌کاربردی خراسان رضوی خبر داد و تصریح کرد: در یک بازه زمانی پذیرش دانشجو بنا به دلایلی کاهش یافت، اما هم‌اکنون در جذب دانشجو شاهد رشد 20درصدی بوده‌ایم. در مقطع کاردانی 60درصد دانشجویان آقا و 40درصد بانو هستند و در مقطع کارشناسی 34درصد بانو و 66درصد آقا مشغول به تحصیل هستند.

وی ادامه داد: در جامعه کنونی آموزش‌های کوتاه‌مدت مهم‌تر و مؤثرتر از آموزش‌های بلندمدت هستند، زیرا تکنولوژی و جامعه همواره در حال تغییر است و نمی‌توان فرد یا جامعه را چهار یا هشت سال منتظر گذاشت تا فرد به جامعه بازگردد و سپس فرد را با آموزش‌های نوآموزی و توجیحات قبل، بعد و حین خدمت با شرایط کار منطبق کرد.

رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی خراسان رضوی در پاسخ به این پرسش که دانشگاه جامع علمی‌کاربردی برای نخبگان چه تسهیلاتی در نظر دارد، گفت: علاوه بر ارائه تسهیلات شهریه برای نخبگان که بتوانند در مقاطع بالاتر تحصیل کنند، برای کار نیز تسهیلاتی در اختیار آنها قرار می‌دهد.