نوروز آرام آرام از راه رسید. هیچ فکر کردهای چرا آیینها و سنتهای این رسم دیرینه هیچگاه در حافظه این قوم، تکراری و نخنما و نحیف نشده و نمیشود؟ راستی را، این همه نوزایی و پویش مدام از کجاست؟
نوروز از ملال تکرار در امان مانده. این رسم ارجمند نیاکان همچنان زنده مانده و هیچ به جاروجنجالهای باسمهای آلوده نشده. تکرار در نوروز راهی به ملال پیدا نمیکند. نوروز تکرار میشود، اما کهنه و ملالانگیز نه.
نوروز هیچگاه عادت نشده. آشنازدا بوده و آشنازدا مانده. جوهری داشته که هیچگاه تابعی از زمانه نشده و از پس هزارهها، جان تازه و طربناک خود را حفظ کرده. زنان و مردان این سرزمین به پاسداشت این تازگی همیشگی، نوروز را چونان یادگاری شریف و عزیز، گرامی داشتهاند.
نوروز میثاق ناگفته و نانوشته آشتی با لطیفترین و اصیلترین عرف و عادات مردمی است که حتی در نارواترین و نابسامانترین روزهای از سر گذرانده، از جستجوی ایمان و امید، مهر و دوستی و شفقت و بزرگواری دست برنداشتهاند.
به گمانم، فرهمندی، طراوت و برنایی نوروز وامدار حقیقت و اصالت این نشانههاست. نوروز گویی میدان رقص اصیلترین نشانههای فرهنگی این قوم است. میعادگاهی است که همان آتش شورانگیز و یادگار دیرینه نیاکان را در میان خود دارد و زیبارویان و لولیوشان، بیاختیار و از خود به درآمده، با جامههایی هزار رنگ بر گرد آن پایکوبی میکنند. اصلا نوروز خود رقصندهای است باوقار؛ رقصندهای که با پیشکش نشانههای ارجمند آب و آیینه و سیب و سنبل و سپند، جشن تولد دوباره انسان و طبیعت را نوید میدهد و همگان را به بیداری، شعر و شعور، طربناکی، روشنایی و خردمندی دعوت میکند. مگر نه این است که لحظهی تحویل سال را همگان با الفت با دیوان رند امیدوار شیراز آغاز میکنند و مگر نه کتاب خود مظهر حکمتجویی، اندیشهورزی و شادمانی است؟
نوروز، رقصندهی پرشوری است که نه با سبکسری و لاابالیگری، بلکه با متانت و ادب و خرد، دست در دست نشانههای نوشدن و نواندیشیدن به خانههایمان میآید تا جانهامان را علیرغم رنجها، ویرانیها و نامردمیها، با لذت احترام به طبیعت، گفتوگو، مهرورزی به خود و دیگری و یقین به اصالت امید و روشنایی و سرور آشتی بدهد.
در آیینهای عشایر ایران، نوروز را با نوشیدن آب پاکترین چشمهها، نوشاندن به حیوانات و جرعهای به کام خاک ریختن شروع میکردهاند. عمر چشمههای نوشین مهر و دوستی و ایمان و شفقت مردم سرزمینمان دراز باد.
ابراهیم سلیمی کوچی، عضو هیئت علمی دانشکده زبانهای خارجی دانشگاه اصفهان
انتهای پیام