محمدجواد آرینمنش، جامعهشناس و عضو پیشین کمیسیون فرهنگی مجلس، در گفتوگو با ایکنا، درباره پیشزمینههای لازم برای تحقق راهبردهای چهارگانه انتخاباتی رهبر انقلاب از جمله مشارکت و رقابت گفت: در دموکراسیهای رایج در دنیا، رقابت به وسیله احزاب سیاسی ایجاد میشود اما متأسفانه در کشور ما احزاب هیچ جایگاهی ندارند و هرگز مورد حمایت حاکمیت قرار نگرفتند و مورد توجه آنها نبودند.
وی درباره برخی نشانههای عدم توجه حاکمیت به احزاب سیاسی در کشور گفت: مسئولان نظام در طول سال با گروهها، نهادها، صنوف و اقشار مختلف نشستها و جلساتی برگزار میکنند اما در این میان هیچگاه دیدار و نشستی با سران و اعضای حزاب سیاسی کشور در جهت راهکارهای تقویت نقش احزاب برگزار نشده است.
آرینمنش بیان کرد: یکی دیگر از این نشانهها این است که رؤسای جمهور پس از انتخاب شدن با افتخار اعلام میکنند هیچ وابستگی به احزاب و گروههای سیاسی ندارند. این مصادیق بیانگر آن است که احزاب نه تنها از جایگاهی در کشور برخوردار نیستند بلکه حتی به نوعی ضد ارزش تلقی میشوند. این در حالی است که در ایام نزدیک به انتخابات، مسئولان و رسانهها به سراغ احزاب میآیند تا مردم را برای حضور و مشارکت و ایجاد فضای رقابتی دعوت و تشویق کنند.
این کارشناس مسائل سیاسی اظهار کرد: از طرفی در آستانه انتخابات برخی نهادها و سازمانهای مذهبی و غیر سیاسی که برای فعالیت حزبی و سیاسی ساخته نشدهاند آشکار یا پنهان کارکرد حزبی و سیاسی پیدا میکنند و با دادن برخی لیستهای انتخاباتی شروع به فعالیت سیاسی میکنند که همه اینها مغایر شکلگیری رقابت سیاسی سالم است.
آرینمنش با اشاره به نقش نهادهای نظارتی و اجرایی انتخابات مانند شورای نگهبان و وزارت کشور در باز کردن فضای رقابت و مشارکت در انتخابات گفت: وقتی در انتخابات ریاست جمهوری برخی چهرههای مورد وثوق رهبری نمیتوانند از فیلترهای نظارتی عبور کنند در نگاه مردم این یک جهتگیری و طرفداری نهادهای نظارتی از یک سری افراد، گروهها و جریانهای خاص تلقی میشود و این مانع از شکلگیری دو مؤلفه رقابت و مشارکت در انتخابات میشود زیرا احساس نوعی مهندسی انتخابات در ذهن مردم ایجاد میشود و در این فضا مردم نمایندگان خود را در بین نامزدها نمیبینند و افراد حاضر در انتخابات را بازتابنده صدا و مطالبات خود نمیدانند.
این جامعهشناس تأکید کرد: جامعه ایران یک جامعه متکثر و موزاییکی است که از فرهنگها، خردهفرهنگها، گروهها، سلایق فکری، سیاسی و فرهنگی مختلف تشکیل شده و مردم زمانی احساس نیاز و ضرورت به حضور در انتخابات پیدا میکنند که افراد نزدیک به سلایق و تفکر خود را در بین نامزدها ببینند.
وی یادآور شد: ما از مشارکت بالای رفراندوم قانون اساسی به مشارکت زیر 50 درصد انتخابات مجلس و ریاست جمهوری اخیر رسیدیم که این نشانه خوبی نیست و حتی در کلانشهرها میزان مشارکت به زیر 30 درصد رسیده و در این وضعیت نیازمند یک فضای رقابتی واقعی برای افزایش مشارکت هستیم و احزاب سیاسی، نهادهای مسئول در انتخابات، نهادهای مدنی و چهرهها و شخصیتهای شاخص میتوانند بازیگری و کنشگری مثبتی در افزایش رقابت و مشارکت ایفا کنند. در حالی که در همین انتخابات پیش رو بسیاری از چهرههای شاخص و باسابقه ثبت نام نکردند که باید مورد آسیبشناسی قرار بگیرد زیرا نگران هستند مورد تایید قرار نگیرند و حیثیت سیاسی آنها مخدوش شود.
آرینمنش درباره نقش اساسیتر بهبود وضعیت اقتصادی نسبت به حضور گروهها و جریانهای مختلف سیاسی برای افزایش مشارکت مردم در این دوره از انتخابات گفت: مردم در عالم واقعیت با این هدف وقتی در انتخابات شرکت میکنند که کیفیت زندگی، رفاه و آسایش آنها بیشتر شده و یا حداقل از مشکلات اقتصادی و معیشتی کاسته شود اما وقتی در عمل چنین شرایطی در زندگی آنها فراهم نمیشود دلیل و انگیزهای برای مشارکت پیدا نمیکنند زیرا انتخاب خود را اثرگذار نمیدانند.
این کارشناس مسائل سیاسی بیان کرد: در واقع مردم از خود سؤال میکنند که کارکرد انتخابات چیست و حضور آنها قرار است چه تحولی را قم بزند. به عبارتی جامعه انتظار دارد با مشارکت گسترده در انتخابات تغییر معناداری در زندگی و وضعیت اقتصادی او ایجاد شود. امروز نیز توقع مردم این است که مسئولان به جای مسائل حاشیهای و فرعی و مسائلی که واقعا مسئله زندگی آنها نیست، به مسائل اصلی که همان اقتصاد و معیشت است، توجه کنند.
وی افزود: در همین سفر اخیر رئیسجمهور به شهر قم، مراجع عظام تقلید متفقالقول نسبت به مسئله معیشت، کاهش ارزش پول ملی و کوچک شدن سفره مردم تذکر دادند و این نشان میدهد مسائل و اولویتهای اصلی کشور کاملا مشخص است و نباید تمرکز مسئولان بر روی مسائل دیگر باشد و لذا آنچه باعث میشود مردم انگیزه کافی برای مشارکت در انتخابات پیدا کنند این است که ببینند جهتگیری مسئولان به سمت حل مسائل اصلی کشور است و احساس کنند مشارکت آنها علاوه بر ارتقای مشروعیت و مقبولیت نظام، تأثیر مثبت در زندگی آنها دارد.
گفتوگو از مهدی مخبری
انتهای پیام