زیارت اربعین نظام‌نامه‌ای برای شناخت واقعه عاشوراست
یک نویسنده و پژوهشگر علوم قرآن گفت: زیارت اربعین نظام‌نامه تبیین و شناخت نهضت انسان‌ساز و تمدن‌آفرین عاشوراست.
سیدمحمدرضا علاءالدین، نویسنده و پژوهشگر علوم قرآن در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان زیارت اربعین حضرت سیدالشهدا(ع) را نوعی زیارت شناختی دانست و اظهار کرد: امام صادق(ع) در این زیارت، اهداف و برنامه‌های سیدالشهدا(ع) را تبیین و شناخت مناسبی از نهضت انسان‌ساز و تمدن‌آفرین عاشورا و امام آن به مخاطبان عرضه می‌کند.
وی افزود: در زیارت اربعین، امام صادق(ع) اولین گام شناختی را امام‌شناسی قرار داده است؛ از این رو به معرفی امام حسین(ع) می‌پردازد و می‌فرماید: «سلام بر تو اى ولى خدا و حبيب خاص خدا، سلام بر تو اى دوستدار و محبوب و برگزيده خدا، سلام بر بنده خاص فرزند بنده خاص خدا، سلام بر حسين مظلوم شهيد راه خدا، سلام بر آن اسير غم و اندوه و كشته اشک‌ها، پروردگارا من گواهى مىدهم كه آن حضرت ولى تو و فرزند ولى توست و برگزيده تو و فرزند برگزيده توست كه به لطف و كرمت رستگار شد، تو او را به فيض شهادت گرامى داشتى و به سعادت مخصوص گردانيدى و به پاكى نسل برگزيدى و او را امام بزرگى از بزرگان عالم و پيشوايى از پيشوايان الهى جهان قرار دادى و مدافع اسلام مقرر داشتى و ميراث تمام پيامبران را به او عطا كردى و او را از جانشينان پيغمبر و حجت خود بر خلق گردانيدى، او هم در اتمام حجت بر خلق رفع هر عذر از امت كرد و اندرز و نصيحت امت را با عطوفت و مهربانى انجام داد.»
این نویسنده و پژوهشگر علوم قرآن با بیان اینکه دومین گام شناختی در زیارت اربعین، شناساندن اهداف جاودانه واقعه عاشوراست، گفت: امام صادق(ع) در ادامه زیارت اربعین می‌فرماید: «و خون پاكش را در راه تو به خاک ريخت تا بندگانت را از جهالت و حسرت و گمراهى نجات دهد.» از جمله اهداف عمده قیام امام حسین(ع)، دستگیری از مردمی بود که در حیرانی، سردرگمی و گمراهی به سر می‌بردند. مکتب خلافت و مکتب اموی منفعت خود را در جهالت و سرگردانی مردم می‌دیدند؛ از این رو بیداری مردم، بصیرت بخشیدن و رهاسازی آنها از کمند حیرت و ضلالت، کاری بزرگ و ماندگار و الگویی جاودانه است.
وی ادامه داد: معرفی چهره‌های شرک و نفاق که در لباس دین به اسلام ناب محمدی(ص) ضربه می‌زدند، از دیگر اهداف قیام امام حسین(ع) بود. این افراد با فراموشی خدا، معاد و نبوت، تمام‌قد در پی حذف امامت الهی معصومین(ع) بودند؛ چنانکه در زیارت اربعین آمده است: «و مردمى كه مغرور دنيا شدند و بهره آخرتشان را به متاع ناچيز پست دنيا فروختند و ظلم و جور كردند و در پيروى هواى نفس هلاک شدند و تو و پيغمبرت را به خشم و غضب آوردند و از آن بندگانت كه از اهل شقاق و نفاق و دشمنى با تو بودند، پيروى كردند، در صورتى كه آنها حامل بار سنگين گناه و معاصى و مستوجب آتش دوزخ بودند.»
علاءالدین با اشاره به مجاهده صابرانه امام حسین(ع) تا رسیدن به فیض شهادت، ایجاد تغییر و تحول فرهنگی در جامعه را از دیگر اهداف قیام آن حضرت بیان کرد و گفت: امام حسین(ع) با مبارزه هدفمند علیه همه گمراهی‌ها، پیگیر ایجاد تغییر و تحول اساسی در جامعه بود و کسی می‌تواند این تغییر و تحول را به بهترین شکل مدیریت کند که در گفتار و کردارش پاکی و طهارت باشد. سیدالشهدا(ع) نیز میراث‌بر انبیا و حضرت محمد(ص) و پدر و مادر بزرگوارشان، امیرالمؤمنین(ع) و حضرت فاطمه(س) بود که نام همه آنها در مقدمه زیارت اربعین آمده است. قاعدتاً رهبر و مدیر جامعه باید کسی باشد که در پیروی از این سلسله و همراه این سیره طیبه حرکت کرده باشد و اگر خارج از این مسیر باشد، در راه شیطان و طاغوت‌ها قدم گذاشته است.
وی تأکید کرد: مدیریت و رهبری جامعه به نحو مطلوب، نیازمند این است که رهبر یا مدیر از تربیت ویژه‌ای برخوردار باشد. امام صادق(ع) تعابیری در زیارت اربعین به کار برده که دلالت بر پاکی ولادت امام حسین(ع) دارد و اینکه ایشان از خانواده‌ای است که مورد ستایش خداوند قرار گرفته‌اند و حتی خود از مصادیق اصحاب کسا و ابرار در سوره انسان است: «وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا؛ و به پاس دوستى خدا بينوا و يتيم و اسير را خوراک مىدادند.»
مدیرمسئول و سردبیر فصلنامه قرآنی کوثر ادامه داد: امام حسین(ع) از مصادیق بارز تمامی آیات و سوره‌هایی است که در فضیلت اهل بیت(ع) نازل شده، همچون آیات پایانی سوره فجر؛ قاعدتاً این ویژگی‌ها از یک انسان، مدیر و رهبری تحول‌آفرین می‌سازد که می‌تواند جامعه‌ای را از تباهی، گمراهی و فساد نجات دهد و به سرمنزل سعادت و خوشبختی برساند.
وی تصریح کرد: ما باید پاسدار راه و مرام و منسک حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) و شهدای کربلا باشیم و مهم‌تر اینکه به فرهنگ‌سازی این منسک بپردازیم تا از این راه، جامعه در آستانه ظهور حضرت مهدی(عج) قرار گیرد. جامعه مقدمه ظهور، نیازمند اربعین‌هایی است که زیارت آن با معرفت باشد؛ معرفتی که با عمل جهادی همراه است و اگر غیر از این باشد، هیچ تغییر و تحولی محقق نمی‌شود. زمانی این تغییر و تحول پدید می‌آید که مردم به این رشد رسیده و زمینه‌ساز ظهور حضرت مهدی(عج) باشند. بسیاری از زمینه‌های رشد جامعه در راهپیمایی اربعین قابل مشاهده است و نشان می‌دهد که محبان ولایت‌مدار به قله نزدیک شده‌اند.
فاطمه کاظمینی
انتهای پیام
