وقتی حج منهای حج می‌شود؛ تعطیلی آئین قرآنی برائت از مشرکان

به گزارش ایکنا، مسئله برائت از مشرکان یکی از دستورات صریح قرآن کریم است. خداوند با نزول آیات اول تا سوم سوره توبه، دستور برائت از مشرکان را صادر کرد. برائت علنی از مشرکان اقدامی بود که پیامبر اسلام(ص) در حج انجام دادند و پس از ایشان نیز ائمه(ع) اقدام به چنین عملی کردند. پس از ائمه(ع) مسئله برائت از مشرکان از اعمال حج حذف شد تا اینکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی امام راحل با تأکید بر جنبه‌های سیاسی حج، این تحریف تاریخی حج را یادآور و از مسلمانان خواستند که برائت از مشرکین را در حج انجام دهند.

پس از فرمان امام راحل حجاج ایرانی در حج، مراسم برائت از مشرکین را انجام می‌دادند و سایر مسلمانان حاضر در حج نیز به خیل زائران ایرانی پیوسته و مراسم باشکوهی در مکه برگزار می‌شد تا اینکه در سال 66 این مراسم توسط وهابیون به خاک و خون کشیده شد. بنابراین، ششم ذی‌الحجه هر سال یادآور کشته شدن صدها انسان بی‌گناه به شکلی فجیع در حرم امن الهی است. فاجعه‌ای که در آن عده‌ای با انواع سلاح‌های سرد و گرم به جان حجاج افتاده و صدها نفر از آنها را کشته و اجازه درمان و رسیدگی پزشکی به مجروحان را ندادند. همین مسئله موجب شد که تعداد زیادی از زائران پس از جمعه خونین مکه و در پی عدم رسیدگی پزشکی جان خود را از دست دهند. اما به راستی افرادی که ادعای خادمی حرمین شریفین را دارند بر چه مبنای فکری و با چه تحریفی در افکار اسلامی به چنین جنایتی دست زدند.

حجت‌الاسلام‌ والمسلمین حسین شهامت، عضو هیئت علمی جامعه‌المصطفی و از روحانیون کاروان‌های حج تمتع در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان جایگاه برائت از مشرکان در مناسک حج تمتع پرداخت و با اشاره به اینکه در صدر اسلام مسئله برائت از مشرکین در حج وجود داشت، گفت: پس از آن برای مدتی طولانی مسئله برائت از مشرکان از اعمال حج حذف شد. آیه اول سوره توبه می‌فرماید: «بَرَاءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِين؛ [اين آيات] اعلام بيزارى [و عدم تعهد] است از طرف خدا و پيامبرش نسبت به آن مشركانى كه با ايشان پيمان بسته‌ايد.» اسلام برای عزت بخشیدن به خداباوران نازل شد و برای تحقق این عزت خداوند متعال دستورهایی را مقرر کرده که از جمله آنها ادای حج است تا در آن شعائر الهی تعظیم و بنیه قلوب انسان‌ها و مؤمنان تقویت شود.

شهامت حج را نمادی از عزت و عظمت مسلمانان بیان کرد و افزود: حج نشان‌دهنده عظمت جبهه موحدان در مقابل جبهه مشرکان و ستمگران است. حج در کنار ابعاد اجتماعی، فرهنگی، معنوی، الهی و عرفانی، دارای پیام سیاسی به ظالمان و مستکبران است و شوکت و وحدت مسلمان در تحقق اهدافشان را نشان می‌دهد.

یک مکتب بزرگ باید قدرت دفع ظالمان را داشته باشد

وی با تأکید بر اینکه یک آئین بزرگ هم باید قدرت جاذبه داشته باشد و هم دافعه، گفت: اسلام یک تفکر است که شخصیت‌های بزرگی را به خود جذب کرد که در طول تاریخ اسلام برای این مکتب همه هستی و جانشان را فدا کردند؛ اما یک مکتب بزرگ باید قدرت دفع ظالمان و مستکبران را نیز داشته باشد و بتواند با افرادی که حاضر به قبول حرف حق و عدالت نیستند مقابله کند.

این عضو هیئت علمی جامعه‌المصطفی(ص) با اشاره به اینکه در تمام اجتماعات مسلمانان مانند نمازهای جمعه یکی از مظاهر دینداری، اظهار وجود در مقابل پیمان‌شکنان، عهد‌شکنان و افرادی که در مقابل فطرت الهی قیام کرده‌اند است، تصریح کرد: یکی از نمادهای بزرگ این مسئله آئین حج است که بزرگ‌ترین اجتماع همه مسلمانان دنیاست. حج محلی است که مکتب اسلام قدرت و صلابت خود را در مقابل هیمنه کفر و شرک می‌تواند نشان دهد.

برائت از مشرکان در همه حج‌های پیامبر(ص) 

وی برائت از مشرکان را اقدامی دانست که مسلمانان در حج با انجام آن برای یک کار مقدس پیمان می‌بندند و از شرک، کفر، بدی‌ها و ... اعلام بیزاری می‌کنند و افزود: برائت از مشرکان در تمام حج‌هایی که پیامبر(ص) در آن حضور داشتند انجام و پیام‎‌های مهمی طی آن خوانده می‌شد.  

این استاد دانشگاه زمان حذف برائت از مشرکان از مراسم حج را همزمان با خروج حاکمیت اسلامی از دست اهل بیت(ع) بیان کرد و گفت: کم‌کم رنگ سیاسی و عظمت‌بخشی حج به امت اسلامی را از حج گرفتند و همانطور که نماز در مدینه که موجب شوکت اسلام بود از اثر افتاد، حج نیز اثربخشی عظیم خود را از دست داد.

وی تشریح کرد: در تاریخ اسلام نمازهای جماعت و جمعه جنبه سیاسی داشت و در آنها مسائل مهم سیاسی مطرح می‌شد اما اکنون هیچ کدام از کافران و دشمنان مسلمانان نه از نمازهای جمعه مسجدالحرام و مسجدالنبی و نه از اجتماع میلیونی مسلمانان در حج می‌ترسند. چرا پس از انقلاب، امامان جماعت را به شهادت رساندند؟ برای اینکه نمازهای جماعت مجاهدپرور بود و دست کفار و ستمگران را رو می‌کرد و نمازهای جماعت و جمعه محل تربیت نیرو علیه مشرکان شده بود. اسلام مسلمانان را به اقامه نماز و حج دعوت کرده است نه صرفاً انجام این عبادت‌ها؛ نماز و حجی که اقامه نشود تأثیر عمیق خود را نخواهد داشت.

برائت مسلمانان از مشرکان باید برای کفار تبعات داشته باشد

شهامت یکی از ابعاد مهم حج را کمک به استقلال، شوکت و عظمت مسلمانان دانست و گفت: جمعیت میلیونی حج وقتی شعار توحید می‌دهد باید موجب رعب و وحشت دشمنان اسلام شود و منافقان و مشرکان همه ساله باید نگران باشند که نام آنها به عنوان دشمن انسانیت در مراسم برائت از مشرکان برده خواهد شد و برائت مسلمانان از مشرکان در حج باید تبعات مهمی در جهان برای این دشمنان داشته باشد.

وی با اشاره به دستور اسلام مبنی بر تجهیز مسلمانان به سلاح برای ایجاد رعب و وحشت در دل کفار، گفت: حج که کانون توحید و مرکز اجتماع مسلمانان با اراده و موحد است بیشتر باید دارای چنین اثری باشد. حج دارای پیام‌های متعالی و عظیمی است و باید نشان‌دهنده جهت‌گیری سیاسی مسلمانان در تمام دنیا باشد.

حج بدون امام؛ خنثی و ساکت

عضو هیئت علمی جامعه‌المصطفی(ص)، حذف بُعد امامت حج را عاملی در تبدیل حج به عملی فردی دانست و افزود: وقتی بُعد حاکمیت اسلام از حج گرفته شد، حج به عملی فردی و خنثی تبدیل می‌شود که طبیعتاً در چنین شرایطی اثر معنوی حج نیز کاهش پیدا می‌کند. حجی با شکوه و با عظمت است که به بعد معنوی و اثرگذاری روحی و عرفانی آن نیز تأثیر بگذارد. در حالی که حجی که در مقابل جنایت‌هایی که علیه مسلمانان صورت می‌گیرد خنثی است و جهت‌گیری نمی‌کند، اثر معنوی کمتری نیز خواهد داشت. بر همین اساس امام راحل مسئله حج ابراهیمی را مطرح و مسئله برائت از مشرکان را به حج مجدداً افزود تا عظمت حج را به آن بازگرداند. امام راحل می‌خواست کشورهای اسلامی و مسلمانان در همه کشورهای جهان با عزت باشند.

شهامت با اشاره به بیان واضح مسئله برائت از مشرکان در قرآن کریم و ادای آن در سنت پیامبر(ص)، گفت: مسئله برائت از مشرکان به حدی آشکار در قرآن بیان شده که پس از کشتار حجاج در سال 66 وهابیت مجبور شد اعتراف کند که برائت از مشرکان در حج مطرح است اما به صورت عملی فردی باید دنبال شود. این استدلال غلط آنها در خصوص حجی که ماهیت آن جمعی و حضور اجتماع عظیم مسلمانان در کنار خانه خدا، نشان‌دهنده تحریف است. در حج هر شخصی به صورت فردی نیت حج می‌کند اما تمام اعمال حج در یک زمان مشخص و به صورت جمعی است. در قرآن هم افعال جمع در انجام اعمال حج آورده شده و تمام حج همراهی و همگامی همه مسلمانان با یکدیگر است که در کنار معرفت و معارفه، صلابت و دشمن‌ستیزی دارد.

وی تصریح کرد: اگر بخواهیم بعد سیاسی، دشمن‌ستیزی و نفرت از ظلم و ستم را از حج بگیریم می‌شود حج منهای حج. یعنی پوسته ظاهری از حج باقی می‌ماند. اجتماع و عزت مسلمان در ماهیت حج قرار دارد؛ اجتماعی که در حج رخ می‌دهد اما قرار است تمام مسلمانان را تحت تأثیر قرار دهد. خداوند در قرآن فرموده است هر کس توان دارد به مکه برود و در حج دینداری خود را نشان دهد. اگر حج مسئله‌ای فردی بود، هر فرد در شهر خود می‌توانست دینداری خود را نشان دهد و لزومی نداشت مسلمانان از اقصی نقاط جهان به یک اجتماع بزرگ بپیوندند. وقتی ماهیت جمعی محقق شد، قوت قلبی برای جمیع مؤمنان ایجاد و یک پیام واضح و روشن برای دشمنان ارسال می‌شود.

منفعت حج؛ عظمت برای مسلمانان 

این روحانی باسابقه کاروان‌های حج تمتع، با اشاره به آیه 28 سوره حج که می‌فرماید: « لِيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِي أَيَّامٍ مَعْلُومَاتٍ عَلَى مَا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِيرَ؛ تا شاهد منافع خويش باشند و نام خدا را در روزهاى معلومى بر دام‌هاى زبان‏‌بسته‏‌اى كه روزى آنان كرده است ببرند، پس از آنها بخوريد و به درمانده مستمند بخورانيد»، ادامه داد: منفعت در حج منفعتی است که در جای دیگری پیدا نمی‌شود و منحصر به این حرکت عظیم است. شوکت، عظمت، بزرگی و تقویت روحی مسلمانان منفعتی است که در حج ابراهیمی نصیب مسلمانان می‌شود.

وی با ابراز تأسف از اینکه کسانی که یا نادان هستند و یا نوکر، حج را از خاصیت حقیقی خود تهی کرده‌اند، گفت: همین نوکری و نادانی است که موجب شد در سال 66 مسلمانان در جوار حرم امن الهی به خاک و خون کشیده شوند. در این حادثه که مسلمانان در مراسم برائت از مشرکان به شهادت رسیدند، تکرار تاریخ مشرکان علیه مسلمان بود. مشرکان صدر اسلام نیز همین رفتار را با مسلمانان حقیقی داشتند. این برخوردها تازگی ندارد. برخی اگرچه نام اسلام را به دوش می‌کشند اما عملشان با مشرکان صدر اسلام برابری می‌کند. شهادت حجاج ایرانی در سال 66 تکرار تاریخ صدر اسلام است که عده‌ای تلاش می‌کردند حقیقت اسلام بیان نشود.