کدام اعمال جراحی در کرونا باید انجام شود / نسبت واکسیناسیون با زمان جراحی

نور فتاح، متخصص جراحی، که تحقیقات گسترده‌ای درباره کرونا طبق آخرین مطالب علمی دنیا انجام داده است، در گفت‌وگو با ایکنا، به تغییرات ایجاد شده در حوزه جراحی متعاقب پاندمی کرونا در ایران اشاره و شرایط متفاوت برای جراحی در زمان ابتلا، قبل و بعد از تزریق واکسن را تشریح کرد.

وی بیان کرد: روزهای کرونایی گاه با مشکلات حادتری نیز همراه می‌شود، همچون ضرورت انجام یک جراحی و رفتن به اتاق عمل، اما اینکه کدام عمل‌های جراحی را می‌توان در این دوران به تعویق انداخت، تناسب زمانی و واکسیناسیون را چگونه باید رعایت کرد و ... از موضوعات بسیار مهمی است که باید بردان پرداخت.

فتاح با اشاره به این مطلب که افرادی که کاندید جراحی ضروری هستند و پزشک به آنان توصیه برای جراحی داشته است، نباید به علت ترس از ابتلا به کرونا زمان جراحی را به تعویق بیندازند، تصریح کرد: تمامی کارکنان مشغول به کار در بیمارستان و کلینیک‌ها واکسینه شده‌اند و به این واسطه احتمال انتقال ویروس از آن‌ها به سایرین کمتر شده است. علیرغم این مسئله، همگی اصول محافظت شخصی را رعایت می‌کنند. همچنین، کارکنانی که در درمان بیماران مبتلا به کرونا کمک می‌کنند، در سایر قسمت‌ها فعالیتی انجام نمی‌دهند و از بخش‌های جراحی ایزوله هستند.

این جراح در پاسخ به اینکه توصیه شما برای بیماران خاص به ویژه افرادی که مبتلا به سرطان هستند، در دوران پاندمی چیست؟ بیان کرد: در شرایطی که در پیک کرونا نیستیم، جراحی‌های الکتیو(آن دسته از اعمال جراحی که انجام آن را از قبل می‌توان برنامه‌ریزی کرد و برعکس جراحی‌های اورژانسی است) انجام می‌شود، ولی توصیه می‌شود بیماری‌هایی که جز جراحی روش درمان دیگری ندارند و این بیماری به شدت برای بیمار آزاردهنده است، انجام شود، در جراحی بیماران سرطانی حداکثر سه ماه فرصت داریم که جراحی را به تعویق بیندازیم وگرنه درمان قطعی و جان بیمار به خطر می‌افتد.

فتاح به دستورالعملی که بیماران کاندید عمل جراحی که قبلا مبتلا به کرونا بوده‌اند، اشاره و اظهار کرد: توصیه می‌شود که اگر علايم خفیف بوده است، چهار هفته بعد جراحی انجام شود و اگر علايم کرونا موجب بستری وی در icu شده بود، حداقل ۱۲ هفته بعد باید برای جراحی اقدام کند.

وی اضافه کرد: طبق مطالعات آماری که در تمامی کشورها انجام شده است، اگر جراحی در فاصله زمانی کمتر از دو هفته پس از ابتلا انجام شود، احتمال مرگ و میر پس از جراحی حدود ۹.۱ درصد، اگر سه تا چهار هفته بعد از ابتلا جراحی کند، میزان مرگ و میر پس از جراحی به ۶.۹ درصد، اگر پنج تا شش هفته بعد و بیشتر از هفت هفته بعد جراحی کند، میزان مرگ و میر به ترتیب به ۵.۲ و کمتر از دو درصد می‌رسد.

این متخصص جراحی در رابطه با توصیه‌های جراحی پس از تزریق واکسن نیز بیان کرد: پس از تزریق واکسن علیه ویروس کرونا توصیه می‌شود که جراحی را به دلیل احتمال تشدید عوارض واکسن، احتمال تداخل عوارض جراحی با عوارض واکسن و ایجاد تغییرات احتمالی در سیستم ایمنی به دنبال استرس ناشی از بیهوشی و جراحی که ممکن است ایمنی‌زایی ناشی از واکسن را تغییر دهد، در فاصله زمانی که پزشک تعیین می‌کند، انجام دهند.

این پزشک محقق در حوزه واریانت‌ها و تأثیرات کرونا تصریح کرد: زمان مناسب جراحی پس از انجام واکسیناسیون به نوع واکسنی که زده شده است بستگی دارد و در اکثر مقالات توصیه شده است که یک تا دو هفته پس از دریافت دوز دوم واکسن، جراحی انجام شود.

وی همچنین به تغییراتی که کرونا در بخش جراحی کشور ایجاد کرده، اشاره و اظهار کرد: در بیمارستان‌ها از پذیرش هر ملاقات‌کننده‌ای جلوگیری شده است و هر بیمار فقط می‌تواند یک همراه داشته باشد و حتی‌الامکان پس از جراحی، بیمار را در زودترین زمان ممکن مرخص می‌کنیم و از طریق سیستم ارتباط مجازی به صورت آنلاین با بیماران ارتباط برقرار می‌کنیم. همچنین، اگر پیش از انجام جراحی، تست PCR بیمار مثبت شود، حتی اگر بی‌علامت باشد، جراحی برای حداقل یک ماه بعد به تعویق می‌افتد. مگر اینکه جراحی بیمار اورژانس باشد که با تست مثبت جراحی انجام می‌شود. بیمارانی که کاندید جراحی هستند، 10 تا 14 روز قبل از جراحی در قرنطینه باشند تا احتمال ابتلا یا ناقل بودن قبل از جراحی خیلی کم شود.

این متخصص جراحی گفت: پیش از انجام جراحی و برای کاهش عوارض پس از جراحی، توصیه می‌شود که بیمار حداقل از دو هفته قبل تا دو هفته بعد از جراحی سیگار را ترک کند، فعالیت بدنی و ورزش را افزایش دهد، در تغذیه خود مصرف متناسب املاح، پروتئين و ویتامین را لحاظ کنند، از مصرف الکل اجتناب و جهت کنترل اضطراب و استرس با مشاوره با روان‌پزشک در ارتباط باشند.

وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر بهترین زمان برای تزریق واکسن پس از انجام جراحی نیز تصریح کرد: این مهم بستگی به نوع جراحی و سیستم ایمنی بیمار دارد و پاسخ به این سؤال در حوزه اطلاعات جراح مربوطه است. در واقع واکسن زمانی باید تزریق شود که احتمال عوارض جراحی وجود ندارد و سیستم ایمنی بیمار برای مقابله با ماده تزریق شده از طریق واکسن به اندازه کافی قوی شده است.