پای منبر علی(ع)/ 7
آمر و عامل باشیم + فیلم
اگر آمر به معروف، عامل به معروف نباشد سخن او اثری نمی‌گذارد. اگر ناهی از منکر، خودش به آن منکر آلوده باشد نیز سخن وی بی‌اثر است اگر بد اثر نباشد؛ چون شنونده در این شرایط می‌گوید اگر تو راست می‌گویی پس چرا خودت عمل نمی‌کنی.
محسن اسماعیلی، استاد دانشگاه تهران، به مناسبت ماه مبارک رمضان در سلسله مباحثی با عنوان «پای منبر علی(ع)» که به همت ایکنا و به صورت ویدیویی تولید شده است با نگاهی به نهج‌البلاغه به بیان پندهایی از امیرالمؤمنین(ع) پرداخته است که متن و فیلم جلسه هفتم آن با عنوان «آمر و عامل» در ادامه می‌آید:
درباره حکمت صد و پنجاهم نهج‌البلاغه صحبت می‌کردیم که شخصی از حضرت علی(ع) درخواست موعظه کرد و آن حضرت جملاتی فرمود که سیدرضی می‌گوید اگر در نهج‌البلاغه غیر از این جملات نبود کفایت می‌کرد. حضرت به او فرمود از کسانی نباش که «يَنْهَى وَ لَا يَنْتَهِي وَ يَأْمُرُ بِمَا لَا يَأْتِي» یعنی ديگران را پرهيز مى‌دهد اما خود پروا ندارد، به فرمانبردارى امر مى‌كند اما خود فرمان نمى‌برد. این موعظه حضرت علی(ع) با امر به معروف و نهی از منکر منافاتی ندارد.
امر به معروف و نهی از منکر وظیفه شرعی است حتی اگر خود انسان عامل نباشد اما تأثیرگذاری این انجام تکلیف سخن دیگری است. تکلیف شرعی با تأثیر اخلاقی متفاوت است. درست است که برای اثبات تکلیف شرعی ولو اینکه خودم به کار خوب عمل نمی‌کنم یا خدای ناکرده مرتکب کار زشت می‌‌شوم باید امر و نهی را انجام دهم ولی این را بدانیم که اگر آمر به معروف، عامل به معروف نباشد سخن او اثری نمی‌گذارد.
اگر ناهی از منکر، خودش به آن منکر آلوده باشد نیز سخن وی بی‌اثر است اگر بد اثر نباشد چون شنونده در این شرایط می‌گوید اگر تو راست می‌گویی پس چرا خودت عمل نمی‌کنی. قرآن هم می‌گوید: «أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ وَأَنْتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ؛ چگونه شما مردم را به نیکوکاری دستور می‌دهید و خود را فراموش می‌کنید و حال آنکه کتاب خدا را می‌خوانید، چرا اندیشه نمی‌کنید؟» (بقره/ 44)
مطالب مرتبط
