حافظان قرآن شیوه تکیه‌های صوتی بر کلمات را رعایت کنند

محمد شریفی، قاری و دارنده رتبه عالی رشته حفظ 10 جزء قرآن اوقاف در سال 96، در گفت‌و‌گو با ایکنا از استان مرکزی، با اشاره به مرحله استانی چهل و چهارمین دوره مسابقات قرآن اوقاف، تصریح کرد: فقط 6 تلاوت را شنیدم و با توجه به تجربه حضور در مسابقات کشوری و بین‌المللی تلاوت‌ها را قوی ندیدم. برخی تلاوت‌ها ازنظر لحن خوب، اما در بخش صوت و تجوید ضعیف بود. برخی دیگر از تلاوت‌ها نیز بر پایه تقلید محض، نه مسابقه‌ای بود. البته اگر مسابقات با محوریت تلاوت مجلسی باشد قابل قبول است، اما این نوع تلاوت مناسب فضای مسابقه و رقابت هنرهای تلاوت نیست و هرکدام در چند آیتم ضعیف هستند.

شریفی اظهار کرد: برخی از فعالان قرآنی قبلاً عقیده داشتند تلاوت‌کننده مسلط فردی است که بتواند سبکی را خوب تقلید کند، اما نظر من مخالف است. در گام اول مستمع باید تلاوت را دوست داشته باشد، از سوی دیگر تکنولوژی پیشرفت کرده است و افراد می‌توانند از طریق نرم‌افزارهای موجود فرکانس صدای استاد را به خود نزدیک کند و در گام بالاتر پس از شنیدن صدای چند استاد، چکیده آن را گرفته و سبک جدید ارائه دهد.

بیشتر بخوانید:

• جای خالی تیم قرآنی برای کشف استعدادها
• حافظان فراهانی از نعمت مربی محروم هستند
• سیر نزولی آمار شرکت‌کنندگان در مسابقات قرآن نگران‌کننده است
• پرداختن به مباحث قرآنی مبتنی بر نگاه شخصی و دستگاهی نیست

وی حافظان علاقه‌مند به شرکت در مسابقات را به رعایت فن آکسان‌گذاری لفظی، عبارتی و مفهومی توصیه کرد و افزود: رویکرد جدید داوران کشوری و بین‌المللی روی آکسان‌گذاری در الحان است و حافظان باید در این زمینه تبحر لازم را داشته باشند. به نظرم اتفاق خوبی افتاده است، چراکه اگر حافظ مسلط بر معنا باشد و بتواند لحن را بر اساس معانی اجرا کند اثربخشی خود بر مستمع را دارد، هرچند شنونده معنای آیات را متوجه نشود، اما آشنایی اکثر مردم با مفاهیمی همچون عذاب، الیم، کریم، رحمان، حمید باعث می‌شود آکسان‌های معنایی و ترکیب‌های نغماتی را درک کنند.

این قاری بین‌المللی در خصوص مرحله استانی مسابقات قرآن اوقاف در چهل و چهارمین دوره گفت: رشد نیروهای نوجوان براساس مبانی تلاوت مصری و درجا زدن قاریان باتجربه‌تر در مسابقات مشهود بود که این امر نشان‌دهنده این است که استان پیشرفت چندانی در سال‌های اخیر نداشته است، اما متصدیان قرآنی ما در بخش اطلاع‌رسانی، یار و یاور بودن مهدهای قرآنی و ارائه ایده‌های نو پیشرفت داشته‌اند و جا دارد از رئیس اداره قرآنی اوقاف تشکر کنم. در نظر گرفتن دکور عالی برای مرحله شهرستانی و مکان بازی برای کودکان از جمله اتفاقات خوب مسابقات است.

شریفی در مورد حضوری و مجازی بودن مسابقات نیز چنین بیان کرد: مسابقات باید حضوری باشد تا میزان تسلط فرد بر استرس سنجیده شده و ترس از حضور در مجامع بزرگ‌تر برطرف شود. همچنین مکان برگزاری از شهر دور بود و شاید مشکلاتی را برای تردد متسابقان ایجاد می‌کرد، مسابقات کشوری سال 73 در مسجد سیدهای اراک برگزار شد و خاطره خوبی برای همگان برجای گذارد اگر تدبیری اتخاذ شود تا مسابقات در این مسجد یا مساجدی همچون حاج‌آقا صابر برگزار شود، خاطره‌های زیبا مرور خواهد شد.

دارنده رتبه اول مسابقات بین‌المللی قرآن ارتش‌های اسلامی در رشته حفظ 10 جزء در مورد داوری مسابقات، اظهار کرد: اجرای طرح ساماندهی داوران اقدامی قابل قبول است، اما بهتر است گزینه‌ای تحت عنوان داشتن رتبه کشوری مسابقات قرآن اوقاف ضمیمه آن شود. ملاک داوری در کشور ما کمی پیچیده است، داوران ما در سطح کشور هنوز به‌روز نشده‌اند و خیلی‌ها هم که به‌روز شدند رتبه اوقاف ندارند.

شریفی در خصوص استفاده از قاریان، حافظان و مؤذنان استان‌ها در شبکه‌های استانی و ملی اظهار کرد: انتخاب قاری در رسانه با شورای عالی است و این مجموعه به صدا‌و‌سیما اجازه انتخاب نمی‌دهد. شورا عالی و اوقاف هر کدام حرف خود را می‌زنند. به طور مثال بنده رتبه کشوری اوقاف دارم و برای تلاوت در صدا‌و‌سیما باید سطح سه داشت در صورتی که نوجوانان ما سطح سه می‌گیرند امام رتبه اوقافی ندارند و قادر نیستند در مجامع بین‌المللی تلاوت کنند، این امر نشان می‌دهد برخی از قاریان که تلاوت آنان از رسانه ملی پخش می‌شود قاری ممتاز نیستند، این افراد فقط قاریانی هستند که دوره‌ای را گذارنده، آزمونی داده و سطح قابل قبولی را به دست آورده‌اند. بهتر است صدا‌و‌سیما بین قاریان و حافظان اوقاف ممتاز مسابقه‌ای برگزار کند تا بتواند از میان آن افرادی را برای تلاوت و اذان در رسانه انتخاب کند.

دارنده رتبه عالی رشته حفظ 10 جزء اوقاف در سال 96 در پایان ضرورت کار تخصصی در حوزه قرآن را مورد تأکید قرار داد و افزود: برای قاریان و حافظان دارنده رتبه کشوری اوقاف باید شهریه و حقوق در نظر گیرند و مسجدی برای تربیت حرفه‌ای قاریان و حافظان و حتی مؤذنان در اختیارشان گذارند. این اقدام در کشورهای عربی انجام می‌شود، اما در کشور ما نه. متأسفانه برنامه واحد با چشم‌انداز بلندمدت، بانک اطلاعاتی قرآنیان و سازمانی مستقل برای انجام امورات قرآنی وجود ندارد. اگر از رتبه‌داران اوقاف حقوق دریافت کرده و به حرفه تربیت و آموزش مشغول باشند مجبور نیستند تمرکز خود را روی حرفه‌ای جز قرآن قرار دهند.